Obchody 75. Rocznicy Wybuchu Powstania Warszawskiego

1 sierpnia w gąbińskim kościele parafialnym odbył się koncert pieśni patriotycznych. Wydarzenie połączone było z obchodami 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego.

W godzinach porannych, mieszkańcy Gąbina odwiedzili parafialną nekropolię i zapalili znicze na grobach uczestników powstania warszawskiego. Był to symboliczny gest pamięci, pokazujący, iż mimo upływu lat echa  powstania nie zginęły i trwają w pamięci naszych mieszkańców.

O godzinie 17:00, na pamiątkę rozpoczęcia powstania, w Gąbinie zawyły syreny alarmowe. Dokładnie 75 lat temu, rozpoczęła się jedna z najokrutniejszych batalii II wojny światowej, intensywnością walk miejskich dorównująca bitwie pod Stalingradem. 63 dni intensywnych walk pochłonęły ponad 200 tys. ofiar oraz doprowadziły do całkowitego zniszczenia stolicy. W rocznicę wybuchu powstania mieszkańcy Gąbina pokazali, że pamiętają o tych strasznych wydarzeniach oraz wszystkich jego uczestnikach.

Mszą Świętą rozpoczęły się tegoroczne obchody 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Zorganizowane przez proboszcza Andrzeja Świderskiego, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Amatorski Teatr Niewielki z Gąbina oraz Burmistrza Miasta i Gminy Gąbin, miały w tym roku wydźwięk szczególny, gdyż połączone były z koncertem pieśni patriotycznych oraz występami artystycznymi. Przed publicznością zaprezentowały się: Chór Miasta i Gminy Gąbin, zespół Nadzieja, Chór Parafialny oraz Amatorski Teatr Niewielki. Lokalni artyści przedstawili piosenki powstańcze oraz narodowe pieśni patriotyczne. Była więc Rota, podniosła Warszawianka; Warszawskie Dzieci czy Pałacyk Michla – napisany na powstańczych barykadach, 4 sierpnia 1944 roku. Swój program artystyczny zaprezentował także Amatorski Teatr Niewielki, w poetycki sposób przedstawiając wydarzenia sprzed 75-ciu lat.

Powstanie Warszawskie, mimo nazwy było aktem zbrojnym o szerszym zakresie terytorialnym. Pomocy walczącej Warszawie, ograniczonej co prawda, udzielały oddziały AK z całej centralnej Polski, lotnicy alianccy, a także – we wrześniu 1944 roku - żołnierze 1. Armii Ludowego Wojska Polskiego. W walkach brali udział również mieszkańcy Gąbina. Byli to:

• Maria Kamińska z d. Maciejko - sanitariuszka, ps. „Marysia”, lekarz stomatolog, wieloletni pracownik służby zdrowia w Gąbinie;
• Janina Maciejko z d. Orłowska ps. „Kwadrat” – zginęła w Powstaniu Warszawskim;
• Hanna Maciejko - zginęła w Powstaniu Warszawskim;
• Zofia Nawarra z d. Rycharska - łączniczka w powstaniu, ps. „Czarnulka”, wieloletni pracownik służby zdrowia w Gąbinie, felczer, analityk medyczny;
• Helena Orłowska - siódmy obwód „Obroża” Warszawskiego Okręgu AK Szlak Wilanów, Lasy Chojnowskie. W Powstaniu Warszawskim służyła w batalionie „Baszta”. Zajmowała się prowiantowaniem i opatrywaniem rannych. W czasie posługi sanitariuszki zaraziła się tężcem i zmarła w Gąbinie w grudniu 1944 r.;
• Marian Rucki - w Powstaniu Warszawskim walczył na Starym Mieście, został aresztowany przez Niemców a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, w którym przebywał aż do jego wyzwolenia. Po wojnie przymusowo zesłany do pracy w kopalni w Dąbrowie Górniczej;
• Janina Arkuszewska z d. Wróblewska - w Powstaniu Warszawskim łączniczka i sanitariuszka w stopniu sierżanta. Przewieziona po zakończeniu powstania do obozu przejściowego w Pruszkowie, następnie wywieziona do Niemiec na roboty przymusowe. Po wojnie przez wiele lat była dyrektorką przedszkola w Gąbinie. Spoczywa na cmentarzu brudnowskim w Warszawie;
• Eustachiusz Adam Jankowski - syn Ludwika i Julii, walczył w Powstaniu Warszawskim na Żoliborzu. Zginął w walkach w wieku 18 lat;
• Jedyną żyjącą uczestniczką Powstania Warszawskiego jest Pani Kwieta Kurkowska- Bondarecka urodzona w Gąbinie (lat 96), w powstaniu „Kwietka”. W konspiracji od 1939 r. do 1944r. Należała do „Kedywu” Okręgu Warszawskiego AK. Uczestniczyła  w akcji „Wieniec” i w bitwie pod Pęcicami. Odznaczona Srebrnym Krzyżem z Mieczami. Po wojnie została w Warszawie, gdzie pracowała jako farmaceutka.

Do Pani Kwiety, organizatorzy obchodów wydarzenia wysłali list wyrażający uznanie jej zasług w walce z okupantem i podziękowanie za bohaterstwo oraz życzenia zdrowia i życzliwości.

Można się spierać na temat tego czy powstanie było potrzebne. Bezdyskusyjna jest natomiast ofiara i cierpienia wszystkich jego uczestników. I właśnie tym ludziom oraz całemu miastu, którego dusza, mimo dziejowych zawirowań przetrwała; należy się  cześć, chwała i wieczna pamięć.

Opracowanie: i fot. W. Olszewski