Wizyta potomków społeczności żydowskiej w Gąbinie

19 maja Gąbin odwiedzili potomkowie społeczności żydowskiej, która przed II wojną światową zamieszkiwała obszar miasta. Była to kolejna wizyta na przestrzeni ostatnich lat, mająca na celu podtrzymanie związków lokalnej społeczności z diasporą żydowską.

W tym roku grupa przyjezdnych była nieco większa niż w ostatnich latach. Do żydów mieszkających w Stanach Zjednoczonych, dołączyli obywatele Izraela. Większość przyjezdnych posiada gąbińskie korzenie. Przed 1939 rokiem, część żydowskiej społeczności miasta wyemigrowała do Ameryki. Pozostawiając swoje rodziny w Gąbinie, przeżyli holocaust i dziś wracają do ziemi swoich przodków, by kultywować pamięć - nie tylko o wielokulturowym „Gombinie”, ale również o tych, którzy w 1942 roku zostali deportowani i zamordowani w niemieckich obozach koncentracyjnych.

Wizyta rozpoczęła się od krótkiego spotkania organizacyjnego na starówce. Społeczność żydowską  powitali członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej, przedstawiciele samorządu Miasta i Gminy Gąbin oraz mieszkańcy. Do południa wycieczka przemierzała miasto, odwiedzając miejsca pamięci – ważne nie tylko dla żydów ale i Polaków, m.in. pomnik dziesięciu straconych czy kościół katolicki. Jesteśmy żydami, ale wasza historia jest również naszą historią – mówiła przedstawicielka gminy żydowskiej z USA, składając kwiaty pod pomnikiem zamordowanych w 1941 roku Polaków. W rolę przewodnika wcieliła się Magdalena Karczewska. Na cmentarzu żydowskim tzw. Kiercholu, odmówiono Kadisz – jedną z najważniejszych judaistycznych modlitw. Przy tej okazji Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej przekazało kompletną macewę – jedną z dwóch w pełni zachowanych tablic nagrobnych z dawnego żydowskiego cmentarza. Po krótkiej przerwie obiadowej przyszła pora na dalsze zwiedzanie miasta. Na ul. Strażackiej – miejscu deportacji gąbińskich żydów ponownie odmówiono modlitwy. Przy tej okazji głos zabrali przedstawiciele samorządu: Wojciech Olszewski -  z ramienia Urzędu Miasta i Gminy Gąbin oraz radny Jakub Ziółkowski, który wraz z radnym Czesławem Sobieckim reprezentował Radę Miasta i Gminy Gąbin. Dziękujemy wam przede wszystkim za pamięć, która mimo wielu tysięcy kilometrów – dzielących was od Gąbina, cały czas trwa w Waszych sercach i nie pozwala zapomnieć o wojennej  tragedii tego miasta i wszystkich tych, którzy tu żyli i mieszkali  - mówił Wojciech Olszewski, reprezentujący podczas uroczystości Burmistrza Miasta i Gminy Gąbin. Głos zabrał również Radny Jakub Ziółkowski, który również podziękował za obecność i pamięć oraz przede wszystkim chęć dialogu i podtrzymania wspólnych relacji – mimo trudności i dzielących nas odległości.

Zwieńczeniem spotkania była wspólna kolacja, podczas której przedstawiciele gąbińskiej społeczności mieli okazję na spokojne rozmowy i wymianę doświadczeń. Zaprezentowały się również lokalne stowarzyszenia: TMZG, Przystań 624, MKS Błękitni Gąbin, OSP Gąbin, Amatorski Teatr Niewielki, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Gąbin Biega itp. Na kolacji obecny był również radny powiatu płockiego Waldemar Zawadzki. Podczas spotkania omówiono dalszą współpracę pomiędzy społecznością Gąbina a społecznością żydowską. Wspólną dyskusję prowadził prof. Leon Zamość z University of California San Diego, prof. Bernard Guyer oraz Wojciech Wasilewski z Krakowa – który od prawie 4 lat wspiera dialog polsko-żydowski, zwłaszcza ten lokalny – dotyczący obszaru Gąbina i Gostynina.

Oprac. i fot. W. Olszewski, H. Grzelak