W niedzielę 1 września na gąbińskim rynku odbyły się uroczystości z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Organizatorami wydarzenia było Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz Burmistrz Miasta i Gminy Gąbin.
O godzinie 4:45, w chwili gdy 80 lat temu niemieckie jednostki przekraczały polską granicę, w całym mieście zawyły syreny. Na gąbińskiej nekropolii odbył się z kolei capstrzyk, przygotowany przez harcerzy z 58. Gąbińskiej Drużyny Harcerskiej „Gradiam”. Oprawę uroczystości przygotowała pani Anna Brodowska. W blasku reflektorów oraz pochodni mieszkańcy miasta, przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz władz samorządowych oddali hołd i złożyli kwiaty pod kwaterą wojskową poległych we wrześniu 1939 roku.
Dalsza część obchodów odbyła się na gąbińskiej starówce. W parku miejskim swoje stoiska przygotowały: 64. Batalion Wojsk Obrony Terytorialnej, 1. Batalion Kawalerii Powietrznej, Stowarzyszenie Tradycji 26. Skierniewickiej Dywizji Piechoty, Wojskowa Komenda Uzupełnień w Płocku, Stowarzyszenie Historyczne "Feldgrau" oraz Stowarzyszenie Pro Patria. Grupy rekonstrukcyjne oraz punkty promocyjne cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Znaczna ilość broni lekkiej, armat oraz szeroko pojętego wyposażenia wojskowego przybliżyły, zwłaszcza młodszym uczestnikom wydarzenia, tematykę wojskową i w przyjazny sposób ukazały trudną polską historię pierwszej połowy XX wieku. Wystawcom towarzyszyła nastrojowa muzyka, przygotowana w klimatach marszów wojskowych i pieśni patriotycznych. Emitowane były również komunikaty radiowe z września 39’. Na starówce rozwieszone zostały także plakaty okolicznościowe z września 1939 roku.
Uroczystościom towarzyszyły również dodatkowe wydarzenia. Rajd rowerowy – zorganizowany przez MUKS Tandem Gąbin, miał za zadanie upamiętnienie miejsc pamięci, związanych z walkami we wrześniu 1939 roku. O godz. 9:00 rowerzyści wraz z klubami Beneq Team oraz Gąbin Team objechali najważniejsze punkty historyczne i powrócili na gąbińską starówkę, tuż przed centralnymi obchodami w kościele parafialnym w Gąbinie. Również Stowarzyszenie Gąbin Biega brało czynny udział w uroczystościach. Biegacze złożyli hołd dwóm poległym artylerzystom, którzy zostali pochowani w podmiejskim lesie. Gąbin Biega po godz. 9:30 przebiegło trasę – od starówki do miejsca pochówku i zapaliło znicz przy mogile. Po mieście dumnie przemieszczali się konno ułani ze Stowarzyszenia Jeździeckiego im. 4 Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej. Przewodził im pan Andrzej Żabka, który pomógł w organizacji wydarzenia oraz był jednym z jego sponsorów. Podczas obchodów obecni byli także członkowie Amatorskiego Teatru Niewielkiego z Gąbina. Aktorzy odpowiedzialni byli za modlitwę wiernych podczas Mszy Świętej zaś przy kamienicy Stary Rynek 6, przechadzając się w strojach z epoki, wręczali uczestnikom obchodów pamiątkowe przypinki. W siedzibie TMZG przy Starym Rynku otwarta była również wystawa okolicznościowa, poświęcona ziemi gąbińskiej podczas września 1939 roku. Przygotowali ją członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej. Wystawie towarzyszyła projekcja filmu o poległym na ziemi gąbińskiej Antonim Perzu, opracowanego przez Panią Annę Brodowską oraz gąbińskich harcerzy. Ponadto zwiedzający mogli również podziwiać prace plastyczne dzieci, poświęcone przedwojennemu Gąbinowi oraz wystawę obrazów grupy plastycznej z gąbińskiego UTW (pod nadzorem Iwony Motylewskiej-Białek).
O godzinie 12:00 w kościele parafialnym odbyła się uroczysta Msza Święta w intencji Ojczyzny. Oprawę nabożeństwa przygotowała Orkiestra Dęta OSP Gąbin pod batutą Pawła Baca. W liturgii uczestniczyli Burmistrz Miasta i Gminy Gąbin, były Minister Wojciech Jasiński, Komendant WKU w Płocku ppłk. Piotr Staniszewski, przedstawiciele samorządu, Starostwa Powiatowego, placówek oświatowych, stowarzyszeń a także mieszkańcy ziemi gąbińskiej. Nie zabrakło również pocztów sztandarowych oraz przedstawicieli OSP Gąbin. Mszę Świętą uświetniła także obecność Kompanii Honorowej Wojska Polskiego 25. Brygady Kawalerii Powietrznej z Leźnicy Wielkiej pod Łęczycą. Żołnierze, maszerując przez gąbińską starówkę, wzbudzili wielkie zainteresowanie uczestników obchodów. Wzięli również udział w uroczystym złożeniu kwiatów pod pomnikiem 10-ciu rozstrzelanych, w gąbińskim parku miejskim, gdzie poszczególne delegacje oddawały hołd zamordowanym przez Niemców w 1941 roku mieszkańcom Gąbina i okolic.
Ważnym punktem uroczystości było symboliczne zasadzenie drzewa pamięci – okazałego dębu, ufundowanego przez Nadleśnictwo Łąck. Wydarzenie, przygotowane przez MUKS Tandem Gąbin miało na celu upamiętnienie tragedii, jakim był dla miasta wrzesień 1939 roku. Drzewko, zasadzone przez Prezesa MUKS Tandem Gąbin Wiesława Rybickiego, Burmistrza Krzysztofa Jadczaka oraz Przewodniczącego Rady Miasta i Gminy Gąbin Edwarda Wilgockiego, zasadzono w miejscu, które podczas walk 80 lat temu zostało silnie zbombardowane i stało się grobem dla wielu mieszkańców. W pobliżu dębu ustawiona została granitowa tablica, ufundowana przez MUKS Tandem Gąbin.
Przy kamienicy Stary Rynek 6, Prezes TMZG Anna Ostrowska, wraz z wiceprezesem Lechem Łukaszewskim, powitali zaproszonych gości i podziękowali wszystkim za pamięć i obecność. Słowa wdzięczności skierowane zostały również dla Burmistrza Krzysztofa Jadczaka, współorganizatora wydarzenia, bez wsparcia którego, uroczystości nie miałyby tak bogatej oprawy.
Burmistrz, w swoim wystąpieniu przywołał historię ziemi gąbińskiej, która we wrześniu 1939 roku miała wymiar niezwykle tragiczny. Podkreślając zaangażowanie lokalnej ludności, walczącej w kampanii wrześniowej podziękował jednocześnie Towarzystwu Miłośników Ziemi Gąbińskiej za tak przystępne przygotowanie wydarzenia i przybliżenie lokalnej historii naszym mieszkańcom.
Rys historyczny dotyczący wydarzeń z 1939 roku szczegółowo przedstawił z kolei Zbigniew Balcerzak z Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej. Pasjonat historii, posiadający ogromną wiedzę, zwłaszcza z okresu II wojny światowej z wielką dokładnością opowiedział o toczących się na ziemi gąbińskiej walkach i bombardowaniach.
Głos zabrali również goście, m.in. potomek poległego pod Gąbinem Antoniego Perza oraz przedstawiciele dawnej społeczności żydowskiej z Gąbina.
Zwieńczeniem obchodów były patriotyczne koncerty na starówce, przygotowane przez orkiestrę Dętą OSP Gąbin oraz 58. Gąbińską Drużynę Harcerską oraz pyszna grochówka i barszcz z kuchni polowej, ufundowane przez Pana Andrzeja Żabkę.
Uroczystości zostały bardzo dobrze ocenione przez mieszkańców. Duża ilość atrakcji oraz zaangażowanie i współpraca szeregu lokalnych grup i stowarzyszeń pozwoliły w przyjazny i ciekawy sposób upamiętnić wydarzenia sprzed 80-ciu lat. Było to pierwsze tak duże wydarzenie, zorganizowane przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej. Wielkie podziękowania należą się Burmistrzowi Krzysztofowi Jadczakowi za wsparcie materialne i logistyczne uroczystości, członkom TMZG w tym Panu Grzegorzowi Szalińskiemu, Pawłowi Szalińskiemu, Zbigniewowi Balcerzakowi (grupy rekonstrukcyjne, konsultacja merytoryczna), Marii Olszewskiej oraz Alicji Lodzińskiej (wystawa), Annie Ostrowskiej oraz Lechowi Łukaszewskiemu (sprawy organizacyjne);Panu Andrzejowi Żabce oraz Stowarzyszeniu Jeździeckiemu im. 4. Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej, Stowarzyszeniu MUKS Tandem Gąbin, 58. Gąbińskiej Drużynie Harcerskiej, Miejsko-Gminnemu Ośrodkowi Kultury w Gąbinie, Szkole Muzycznej I Stopnia im. Stanisława Moniuszki w Gąbinie (nagłośnienie), Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Gąbinie, OSP Gąbin, Stowarzyszeniu Gąbin Biega, Amatorskiemu Teatrowi Niewielkiemu z Gąbina, Proboszczowi Andrzejowi Świderskiemu, 64. Batalionowi Wojsk Obrony Terytorialnej, 1. Batalionowi Kawalerii Powietrznej, 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej, Wojskowej Komendzie Uzupełnień w Płocku, Grupie Rekonstrukcyjnej „Feldgrau”, Stowarzyszeniu Tradycji 26. Skierniewickiej Dywizji Piechoty, Pani Marlenie Mazurskiej oraz wszystkim osobom pomagającym przy organizacji wydarzenia.
Opracowanie: W. Olszewski
Fot: W. Olszewski, G. Szaliński
