Burmistrz Miasta i Gminy Gąbin wraz ze Skarbnikiem Gminy uczestniczyli w akcie podpisania umowy dotacyjnej przez władze województwa mazowieckiego, w tym marszałka oraz wicemarszałka województwa. Umowa została zawarta z Muzeum Mazowieckim w Płocku, reprezentowanym przez wicedyrektora, na rewaloryzację zabytkowego budynku w Nowym Wymyślu.
Zabytkowy zbór mennonitów w Nowym Wymyślu, wzniesiony w 1864 roku, przejdzie kompleksową rewitalizację. Dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027”, prace remontowe potrwają do połowy 2026 roku, a ich koszt wyniesie ponad 3 miliony złotych.
W piątek, 30 maja, Muzeum Mazowieckie w Płocku podpisało z Województwem Mazowieckim umowę o dofinansowanie projektu pn. „Rozbudowa Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim poprzez rewaloryzację zabytkowego budynku w Nowym Wymyślu”. Wartość dofinansowania z UE wynosi 3 010 105,32 zł, a całkowita wartość projektu to 3 541 300,38 zł. Projekt realizowany jest w ramach konkursu FEMA.05.07-IP.01.-031/24, działanie 5.7 Kultura i turystyka, typ projektu: Rozwój infrastruktury do prowadzenia działalności kulturalnej ważnej dla edukacji i aktywności kulturalnej, dla regionu RMR, programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027.
W ramach projektu nastąpi rewaloryzacja dawnego zboru mennonickiego w Nowym Wymyślu na cele muzealne.
27 stycznia 2025 roku Leonard Sobieraj, dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku, podpisał umowę z firmą Eurodom sp. z o.o., reprezentowaną przez wiceprezesa zarządu spółki Łukasza Dąbkowskiego na wykonanie robót remontowych i konserwatorskich w zborze mennonickim w Nowym Wymyślu. Prace potrwają do połowy 2026 r.
Zbór został zbudowany na działce i z materiałów przekazanych przez Michaela Lotera, najbogatszego mieszkańca Nowego Wymyśla. To ceglany budynek na kamiennej podmurówce z charakterystycznym żeliwnym krzyżem nad wejściem i pięknymi malarskimi dekoracjami wewnątrz. Niestety, podczas I wojny światowej został częściowo zniszczony przez niemieckie wojska, a dach i metalowe elementy wykorzystano do celów wojennych. Dzięki wsparciu mennonitów z USA i Kanady, w 1924 roku budynek został wyremontowany.
Po II wojnie światowej zbór utracił swoje pierwotne funkcje – w latach 60. XX wieku pełnił rolę klubu z salą kinową, a na początku lat 90. był magazynem. W 2022 roku Miasto i Gmina Gąbin przekazały budynek samorządowi województwa mazowieckiego, który podlega Muzeum Mazowieckiemu w Płocku. Była to świadoma decyzja gminy mająca na celu ratowanie zabytku, ponieważ Muzeum Mazowieckie w Płocku posiada duży potencjał do realizacji tego typu zadań.
Planowana rewitalizacja obejmuje m.in.:
- odtworzenie dachu i stropu,
- naprawę pęknięć murów,
- wymianę tynków wewnętrznych i zewnętrznych,
- odtworzenie elementów architektonicznych oraz stolarki okiennej i drzwiowej,
- wykonanie nowych posadzek i izolacji fundamentów,
- ocieplenie budynku z zachowaniem jego historycznej formy,
- modernizację instalacji: ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji.
Po zakończeniu prac zbór stanie się integralną częścią Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim, oddziału Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Będzie pełnił funkcję muzealną, prezentując bogatą historię mennonitów – społeczności, która osiedliła się na Mazowszu w XVIII wieku, tworząc wyjątkową kulturę i tradycję.
Projekt wpisuje się w powstanie Szlaku Osadnictwa Olenderskiego, który będzie łączył najważniejsze pamiątki tego unikalnego dziedzictwa w Dolinie Środkowej Wisły. Zwiedzający będą mogli odkrywać historię mennonitów i olendrów, korzystając z tras rowerowych z mapami i oznaczeniami GPS.
Menonici, wywodzący się z ruchu reformacyjnego w Holandii i Niemczech, zamieszkiwali Nowe Wymyśle do 1948 roku, kiedy to zostali wysiedleni do Niemiec, a następnie do Kanady. Mimo rozproszenia, ich potomkowie pielęgnują pamięć o swojej ojczyźnie, organizując zjazdy i spotkania wspominające dawne czasy.
Remont zboru mennonickiego to nie tylko ratunek dla zabytkowego budynku, ale także ważny krok w zachowaniu i popularyzacji kultury mennonickiej i olenderskiej w regionie.
Opracowanie: M. Świerzyńska
