Idę szlakiem historii

Idę szlakiem historii

IDĘ SZLAKIEM HISTORII

#krótka historia Gąbina i okolic, #kalendarium dziejów Gąbina, #zabytki na terenie miasta i gminy, #słynni mieszkańcy
#nekropolie, #miejsca pamięci, #wydarzenia historyczne, #szlak osadnictwa olęderskiego

-krótka historia Gąbina i okolic
-kalendarium dziejów Gąbina
-zabytki na terenie miasta i gminy
-słynni mieszkańcy
-nekropolie
-miejsca pamięci
-wydarzenia historyczne
-szlak osadnictwa olęderskiego


KRÓTKA HISTORIA GĄBINA I OKOLIC

Gąbin jest jednym z najstarszych miast mazowieckich. Po raz pierwszy nazwa „Gąbin” pojawiła się w przekazach źródłowych w 1215 r. Wiadomo też, że w XII w. Gąbin istniał jako osada targowa, a jej pierwszym właścicielem był rycerz Gąba(Gęba), stąd pochodzenie nazwy.

Ze względu na swoje położenie, Gąbin stał się siedzibą dworu książąt płockich. Dwukrotnie na dworze książęcym w Gąbinie przebywał arcybiskup gnieźnieński Janisław. Warto nadmienić, że toczący się od 1380 r. spór o prawo pobierania dziesięciny z ryb złowionych w Jeziorze Zdworskim pomiędzy proboszczami parafii Gąbin i Gostynin był rozstrzygany aż w Watykanie.

Prawa miejskie Gąbin otrzymał w 1322 r., a może i wcześniej, gdyż w dokumencie wówczas wystawionym występuje już jako miasto (oppidum). Pomimo przywileju lokacyjnego nie miał jednak szans na szybki rozwój gospodarczy, głównie ze względu na wojny często nawiedzające zachodnie Mazowsze w I poł. XIV stulecia. Najazdy różnych wojsk musiały nieuchronnie powodować upadek gospodarczy miasta i jego okolic oraz pauperyzację mieszkańców. W tej sytuacji oczywiste stało się ponowne nadanie praw miejskich Gąbinowi przez księcia Ziemowita V już na korzystniejszych, niż w ubiegłym stuleciu, warunkach. Nastąpiło to 1 lipca 1437 r. w czasie pobytu Ziemowita V w Sannikach.

Po przyłączeniu Ziemi Gostynińskiej do Korony w 1462 r. Gąbin stał się miastem królewskim leżącym w granicach województwa rawskiego i powiatu gąbińskiego. Gąbiński powiat funkcjonował ponad 350 lat, aż do początków XIX stulecia, a jego starostami byli zazwyczaj przedstawiciele najzamożniejszej okolicznej szlachty. Okres prosperity gospodarczej Gąbina nastąpił po pokoju toruńskim z 1466 r. i odzyskaniu przez Polskę dostępu do Morza Bałtyckiego. Gąbińscy kupcy skupowali zboże od okolicznej szlachty i spławiali je Wisłą do Gdańska. Przywozili stamtąd sól, śledzie i inne ryby morskie, korzenie i trunki zagraniczne. Jako ludzie bardzo zamożni, nie żałowali pieniędzy na cele parafialne. Skoro mówimy o gąbińskiej parafii, warto nadmienić, że w latach 1497-1499 proboszczem i dziekanem w Gąbinie był ks. Maciej Drzewicki - późniejszy arcybiskup gnieźnieński, a następnie prymas Polski. Gąbiński handel wiślany nabierał dynamiki dzięki Żydom, którzy osiedlali się tu od XIV stulecia. W końcu XV w. Gąbin był jednym z 10 mazowieckich miast, w których istniały gminy żydowskie. Oficjalny przywilej zezwalający Żydom na osiedlanie się w mieście, wydał w 1578r. Stefan Batory, goszczący wówczas w lasach gąbińskich na polowaniu. Okazją do transakcji handlowych o charakterze regionalnym były cztery odbywające się w Gąbinie jarmarki. Do miasta zjeżdżali wówczas kupcy i rzemieślnicy z Łowicza, Włocławka, Sochaczewa, a nawet Warszawy. O gospodarczym obliczu Gąbina, o jego rozwoju w czasach staropolskich decydowali jednak przede wszystkim rzemieślnicy. W 1564 r. miejscowość zamieszkiwało blisko 150 rzemieślników, stanowiących połowę czynnych zawodowo mieszkańców. Nastawiali się oni głównie na zaspokajanie potrzeb mieszkańców miasta oraz ludności okolicznych wsi. Stąd też wśród gąbińskich rzemieślników przeważali szewcy, krawcy, piekarze i rzeźnicy.

Kres rozwoju gospodarczego Gąbina i innych miast Mazowsza położyły lata „potopu” szwedzkiego i wydarzenia wielkiej wojny północnej lat 1700-1721. Miasto było wielokrotnie palone, grabione, mieszkańców dziesiątkowały epidemie. Nastąpił gwałtowny upadek gąbińskiego rzemiosła i handlu. Pewne ożywienie życia gospodarczego odnotowano w drugiej połowie XVIII w. za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Stało się tak m.in. dzięki założeniu w 1782 r. w Gąbinie przez miejscowego starostę Józefa Mikorskiego dużej manufaktury sukna oraz działalności garbarni, w której siłę fachową stanowiła rodzina garbarska Schneiderów, sprowadzona do Gąbina z Niemiec.

W okresie Księstwa Warszawskiego Gąbin był największym miastem Ziemi Gostynińskiej i pełnił funkcję stolicy powiatu gostynińskiego. Według spisu ludności z 1810 r., liczył 1386 mieszkańców, zaś Gostynin – 561 mieszkańców. W okresie porozbiorowym, podobnie jak wiele innych miast rządowych, przeżywał największy rozkwit gospodarczy. W 1827 r. zakończono budowę gąbińskiego ratusza wg projektu Jakuba Kubickiego. Budynek do dziś jest miejscem urzędowania władz miejskich Gąbina.

Z inicjatywy władz województwa mazowieckiego w 1822 r. w Gąbinie powstała osada włókiennicza, do której sprowadzili się sukiennicy niemieccy zachęceni niezwykle korzystnymi warunkami osiedlenia. Produkowane sukno eksportowano w głąb Rosji. Osiedlenie się w Gąbinie kilkudziesięciu rodzin rzemieślniczych z Prus zadecydowało o utworzeniu w 1827 r. w tym mieście parafii ewangelicko-augsburskiej.

W latach 1815-1830 Gąbin był jednym z wielu miast garnizonowych na Mazowszu. Stacjonowały tu szwadrony 3. pułku strzelców konnych oraz sztab pułku często wizytowany przez Wielkiego Księcia Konstantego i innych członków rodziny cesarskiej. Wielu gąbinian, zwłaszcza wyznania mojżeszowego, dostarczało furaż dla koni. Dodatkowe zajęcia mieli gąbińscy kowale i rymarze. Ułani byli zaś stałymi bywalcami gąbińskich szynków.

W czasach Królestwa Kongresowego w Gąbinie dobrze rozwijało się szkolnictwo. Istniała tu 3-klasowa rządowa szkoła elementarna. Część jej absolwentów kontynuowała naukę w pobliskim gimnazjum w Płocku. Dzieci żydowskie uczęszczały natomiast do chederu zlokalizowanego w pobliżu dwóch bóżnic.

Załamanie życia gospodarczego przyniosła oczywiście klęska Powstania Listopadowego, w którym gąbińskie społeczeństwo narodowości polskiej wzięło aktywny udział. Ciągłe przemarsze i rabunki wojsk rosyjskich zrujnowały gospodarstwa, a szalejąca epidemia cholery przywleczona przez oddziały carskie zdziesiątkowała ludność. Dotkliwym ciosem dla sukienników było uchylenie tuż po zdławieniu powstania korzystnej taryfy celnej, która przysługiwała polskiemu eksportowi sukna za czasów Druckiego-Lubeckiego. Większość gąbińskich sukienników ratowała się wyjeżdżając do zachodnich guberni Cesarstwa Rosyjskiego. Handel był zmonopolizowany przez ludność żydowską, która chętnie osiedlała się w Gąbinie, gdyż m.in. nie było tu rewiru dla mieszkańców wyznania mojżeszowego. W 1832 r. wśród 155 handlarzy Gąbina było tylko 3 Polaków. Spore zyski przynosił ponadto handel ziemią dzierżawioną od dziedziców pobliskich folwarków. Warto nadmienić, iż w latach 40-tych XIX w. dzierżawcą majątków w Dobrzykowie i Strzemesznie był ojciec późniejszego znakomitego historyka i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego Wincentego Zakrzewskiego. Poważne zakłócenia w życiu gospodarczym Gąbina i innych miast Mazowsza nastąpiły w momencie wybuchu Powstania Styczniowego. Zaangażowanie gąbinian w kolejny zryw narodowowyzwoleńczy spotkało się z represjami ze strony władz carskich. Na miasto Gąbin trzykrotnie została nałożona kontrybucja.

W drugiej połowie XIX i na początku XX w. istotny wpływ na ogólną sytuację gospodarczą ośrodka miejskiego, jakim był Gąbin, miało uwłaszczenie chłopów w wyniku ukazu carskiego z 4 marca 1864 r. W jego następstwie doszło do powstania samodzielnych pod wpływem ekonomicznym gospodarstw chłopskich, zdolnych zarówno do zaspokojenia własnych potrzeb konsumpcyjnych, jak i produkcji nadwyżek rolnych. Zamożni chłopi powiatu gostynińskiego stawali się odbiorcami produktów rzemieślniczych w Gąbinie i Gostyninie. Proces uwłaszczenia chłopów spowodował powstanie większego rynku lokalnego, którego punktem centralnym był Gąbin. Wśród gąbińskich rzemieślników nadal najliczniejsi byli szewcy. Pod koniec XIX w. odnotowano w Gąbinie ponad 200 majstrów, czeladników, terminatorów szewskich i kamaszniczych. Część warsztatów produkowała obuwie dla wojska rosyjskiego, stacjonującego w różnych miastach guberni płockiej i warszawskiej. W całej okolicy znani byli również gąbińscy piekarze, garncarze oraz stolarze, którzy zasłynęli z produkcji malowanych skrzyń, wykorzystywanych do przechowywania ubrań i bielizny świątecznej. Największy zbyt na skrzynie malowane były na targach i jarmarkach w Łowiczu oraz u okolicznych bogatych chłopów.

Gąbińscy przedsiębiorcy wiązali duże nadzieje z odkryciem wiosną 1914 r. w okolicach miasta złóż ropy naftowej. Do ich eksploatacji nie doszło, gdyż wkrótce wybuchła I wojna światowa. Z chwilą odzyskania niepodległości w listopadzie 1918r. możliwość odbudowy gospodarczej Gąbina i innych miast Mazowsza dawało wprowadzenie w 1919 r. dekretu o samorządzie miejskim. Już w pierwszych latach niepodległości w Gąbinie utworzono 4 – klasowe gimnazjum, w latach 1923-1927 wybudowano okazały gmach Szkoły Powszechnej. Przystąpiono też do odbudowy kościoła, który został strawiony przez pożar w 1913 r. Wielki kryzys gospodarczy nie przeszkodził w budowie Domu Strażackiego, zwanego też Domem Ludowym. Niemałe znaczenie miała tu pomoc finansowa ze strony ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych gen. Sławoja Felicjana Składkowskiego, urodzonego w Gąbinie. Otwarcie Domu Ludowego stanowiło dalszy impuls dla dynamicznie rozwijającej się działalności gąbińskich organizacji społeczno-kulturalnych, zrzeszających zarówno gąbinian narodowości polskiej, jak i żydowskiej.

Władze miasta Gąbin duże nadzieje wiązały z próbami awansu miasta do roli ośrodka sanatoryjnego. W nowo wybudowanym sanatorium miały leczyć się głównie osoby psychicznie chore. Sprzyjały temu warunki klimatyczne, duża ilość lasów sosnowych i jezior. Pomysłu nie zrealizowano, ale Gąbin pozostał znanym na Mazowszu zachodnim letniskiem.

Rok 1939 odmienił oblicze terenów Gąbina i okolic. Wybuch wojny oraz prowadzone działania zbrojne, zniszczyły starówkę miejską oraz wiele innych obiektów na terenie Gąbina. Bombardowania i ostrzał miasta, związane z koncentracją wojsk polskich oraz dużym znaczeniem logistycznym Gąbina, doprowadziły do znacznych strat ludzkich i materialnych. W Gąbinie postrzelona została siostra gen. Sikorskiego – późniejszego premiera rządu RP na uchodźctwie. Eugenia Sikorska-Dąbrowska znalazła się w mieście wraz z innymi uchodźcami w połowie września. Została śmiertelnie postrzelona przez niemieckiego snajpera podczas ratowania dzieci spod ostrzału. Zmarła z powodu odniesionych ran 15 października 1939 roku w szpitalu w Płocku.

Świadkiem dużych walk był także Dobrzyków. Oddziały 19 Pułku Piechoty im. Obrońców Lwowa starły się tam z żołnierzami 3. Wschodniobrandenburskiej Dywizji Piechoty, próbujących sforsować Wisłę w okolicy Płocka. Mimo zaciekłych prób, niemieckiego przyczółka nie udało się rozbić, zaś walki pochłonęły kilkaset ofiar. W samym Dobrzykowie pochowanych jest ponad 300 żołnierzy polskich.

Niemcy wkroczyli do Gąbina i okolicznych miejscowości 17 września. Rozpoczął się brutalny okres okupacji. Tereny zachodniego Mazowsza zostały bezpośrednio wcielone do Rzeszy jako Wartheland – Kraj Warty. Już na początku okupacji rozpoczęły się aresztowania przedstawicieli polskiej inteligencji, działaczy społecznych, urzędników. Byli wśród nich m.in. Zygmunt Rojewski, Stanisław Makowski oraz proboszcz parafii Gąbin Władysław Turowski. Wywiezieni do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen w Austrii, zginęli z wycieńczenia lub zostali zamordowani. Represjom towarzyszyły rozstrzeliwania mieszkańców. Do najgłośniejszych należą akcje przeprowadzone w Gabinie i Czermnie. 15 czerwca 1941 roku pod murem gąbińskiego kościoła rozstrzelano 10 mieszkańców miasta i okolic. Wydarzenie miało masowy charakter. Ludność Gąbina została siłą zapędzona na rynek by oglądać egzekucję. Trudne chwile przeżywali również mieszkańcy okolicznych miejscowości. Byli oni masowo wysiedlani przez okupanta. Ich domostwa zajmowali niemieccy koloniści. Wielkim ciosem dla duchowego życia Gąbina było zniszczenie neogotyckiego kościoła. Budowla, z trudem ukończona tuż przed wybuchem wojny, została rozebrana w 1942 roku. Z pozyskanych cegieł wybudowano domy jednorodzinne przy obecnej Alei Jana Pawła II.

Okupacja przyniosła kres prawie 500-letniej historii gminy żydowskiej w Gąbinie. 21 września Niemcy spalili zabytkową XVIII-wieczną synagogę. Już od początku okupacji Żydzi traktowani byli w sposób brutalny. W sierpniu 1941 roku, w północnej części miasta utworzono getto dla społeczności żydowskiej. Zostało ono zlikwidowane w dniach 12-14 kwietnia 1942 roku, kiedy to całą społeczność gąbińskich Żydów zgromadzono na placu przy ul. Strażackiej i wywieziono do obozów koncentracyjnych. Zagłada spotkała blisko 2100 osób.

Na obszarze Gąbina i okolic prężnie działał ruch oporu. W akcje dywersyjne i pomoc walczącym partyzantom zaangażowana była duża część społeczeństwa, zarówno miasta jak i okolicznych wsi. W Czermnie działała fabryka konserw, które wysyłano później jako paczki żywnościowe osobom potrzebującym i do obozów koncentracyjnych. Mimo zamknięcia polskich szkół, rozwijało się tajne nauczanie. Wydawane były również podziemne gazety.

Mieszkańcy Gąbina i okolic walczyli na większości frontów II wojny światowej. Począwszy od kampanii wrześniowej, poprzez walki w północnej Afryce, Włoszech, na froncie zachodnim i wschodnim. Brali również udział w powstaniu warszawskim. Wielu z nich przypłaciło to życiem. Duża grupa mieszkańców Gąbina znalazła się wśród pomordowanych przez NKWD w Katyniu.

Wojska radzieckie wkroczyły do Gąbina 18 stycznia 1945 roku. Tuż po nich przybyło Ludowe Wojsko Polskie. Przystąpiono do budowania nowej administracji i organizacji życia społecznego. Nie wszyscy godzili się na przejęcie władzy przez komunistów. Podobnie jak w całym kraju tak i w Gąbinie i okolicznych miejscowościach, swoją działalność prowadziła antykomunistyczna partyzantka. Na przełomie 1945 i 1946 roku powołano oddział Ruchu Oporu Armii Krajowej „Rybitwa”. Jego dowódcą został Henryk Jóźwiak ps. „Groźny”. Wraz z Władysławem Dubielakiem, Leonardem Koprowiczem, Januszem Puternickim, Adamem Jankowskim oraz kilkudziesięcioma innymi ochotnikami, prowadzili oni walkę z komunistyczną administracją. Pod koniec 1946 roku oddział ROAK został rozbity zaś w 1947 rozwiązany. Henryk Jóźwiak zginął w akcji zbrojnej pod Golonką zaś Władysław Dubielak przeszedł do działalności wywiadowczej. Pracował dla Brytyjczyków. Aresztowany w NRD w 1954, został skazany na karę śmierci i stracony w 1955 roku.

W okresie PRL Gąbin przeżywał stagnację gospodarczą. Brak środków na odbudowę, mało wydajny system administracyjny oraz duży ubytek ludności spowodowały, iż miasto straciło na znaczeniu. Próby stworzenia w Gąbinie sektora przemysłowego nie przyniosły dużych rezultatów. Część zakładów produkcyjnych została zlikwidowana w okresie transformacji ustrojowej po 1989 roku. Większe sukcesy osiągnięto w oświacie. Odbudowano szkołę podstawową w Gąbinie, powołano do życia szkołę zawodową – późniejszy Zespół Szkół im. Stanisława Staszica. Otwarto bibliotekę publiczną. Rozwijano szkolne placówki wiejskie. Odrodziło się również życie duchowe. W 1966 roku konsekrowano nową świątynię parafialną w Gąbinie. Nowy kościół parafialny pobudowano także w Czermnie. W 1973 przeprowadzono reformę administracyjną. Gąbin stał się wtedy gminą miejsko wiejską. Taki stan rzeczy utrzymuje się do dnia dzisiejszego. W 1974 roku w Konstantynowie swoje prace rozpoczął maszt radiowy. Była to najwyższa budowla na świecie. Dużym ciosem dla lokalnej administracji była wielka powódź w styczniu 1982 roku. Dotknęła ona nadwiślańskie regiony Miasta i Gminy Gąbin.

Zmiana ustroju, rozpoczęta w 1989 roku, stanowiła kolejny kamień milowy w historii Gąbina i okolic. Nowy samorząd, nawiązując do działań i osiągnięć administracji okresu międzywojennego, rozpoczął szeroko zakrojone prace inwestycyjne, mające zniwelować zapóźnienie gospodarcze regionu. Od 1990 roku udało się wybudować wiele nowych obiektów użyteczności publicznej, zmodernizować infrastrukturę drogową oraz sanitarną a także znacząco zwiększyć ofertę edukacyjną, kulturalną i rekreacyjną miasta. Wszystkie te działania spowodowały, iż obecnie zachowany został proces wyludnienia gminy i dalszy spadek jej znaczenia. W ostatnich latach notuje się nieznaczny przyrost ludności. Prężnie rozwija się sektor mieszkaniowy, zwłaszcza w Gąbinie i północnych rejonach gminy. W roku 2020 otwarta została największa inwestycja w historii miasta –obwodnica miejska. Wszystkie te działania oraz umiejętne pozyskiwanie i racjonalne wykorzystanie środków unijnych spowodowały, że obecnie Gąbin zajmuje poczesne miejsce wśród ośrodków miejskich Mazowsza, przeżywających widoczny rozwój.

Kalendarium dziejów Gąbina

Najważniejsze odnotowane wydarzenia w historii Gąbina, spisane chronologicznie od roku 1215.

1215 r.
Pierwsza wzmianka o Gąbinie w przywileju Konrada I, gdzie został określony jako „starodawna włość monarsza”.

1222 r.
Informacja o istnieniu kościoła w Gąbinie. Wśród świadków konsekracji kościoła w Trojanowie występuje Capelanus tj. pleban z Gąbina.

1322 r.
Gąbin posiada już prawa miejskie może nawet wcześniej otrzymane. W akcie wymieniony jako Opiddum – miasto.

1425 r.
Gąbin posiadał już Radę miejską wyłonioną z pośród mieszkańców.

1437 r.
1 lipca Książe Ziemowit V potwierdza otrzymane przez miasto prawa, a nawet je rozszerza.

1475–1793 r.
Istnieje powiat Gąbiński zajmujący ziemie od Łącka prawie do Sochaczewa. Obejmował miasteczka Pacynę, Osmolin, Kiernozie, Iłów.

1540-1545 r.
Duże pożary miasta. Spłonęło wiele zabudowy drewnianej krytej strzechą lub gontami.

1655-1657 r.
Czasy „Potopu”, Gąbin spalony prawie doszczętnie przez wojska szwedzkie.

1670 r.
Rozpoczęcie rozbudowy miasta po najeździe szwedzkim.

1793-1806 r.
Gąbin dostał się pod zabór pruski, co wiązało się z utrata praw polskich i sprowadzeniem do Gąbina osadników niemieckich.

1825 r.
Powstała osada sukiennicza z inicjatywy Stanisława Staszica. Ukończono w pełni budowę obecnego Ratusza wzniesionego już w 1824r.

1829 r.
Powstała parafia ewangelicko-augsburska, wybudowano kościół i plebanię tzw. „pastorówkę”.

1831 r.
Powstanie Listopadowe walki z carskimi wojskami w okolicach Gąbina. Przez Gąbin przechodzą oddziały gen. Jana Skrzyneckiego cofające się przed armią feldmarszałka Iwana Paskiewicza.

1863-1864 r.
Powstanie Styczniowe w Gąbinie i okolicach. Bardzo surowe represje wojsk i władz carskich w mieście, wsiach i pobliskich majątkach.

1894 r.
Nasilona epidemia cholery i czerwonki spowodowała śmierć licznych mieszkańców Gąbina i okolicy.

1898 r.
Powstanie Ochotniczej Straży Pożarnej w Gąbinie

1905 r.
Strajk szkolny. Petycja rodziców kierownictwa szkoły, by nauczano w nie język polski. 26 grudnia manifestacyjny pochód patriotyczny zaatakowany przez żołnierzy carskich. W wyniku strzałów do uczestników jeden z Polaków zabity, kilku rannych.

1915-1918 r.
Okupacja niemiecka, od maja Gąbin znalazł się w wyniku działań wojennych I wojny światowej pod okupacją niemiecką.

1918 r.
11 listopada mieszkańcy Gąbina, zrzeszeni w POW rozbrajali żołnierzy i żandarmerię niemiecką. Dwóch Polaków zginęło, Aleksander Rojewski i Edward Wierzbicki. Odzyskanie niepodległości.

1933 r.
Rozpoczęcie budowy osiedla pod lasem tzw. „Letnisk”.

1937-1938 r.
Elektryfikacja Gąbina. Doprowadzenie prądu zmiennego z elektrowni w Radziwiu do wszystkich ulic.

1939 r.
Wrzesień, bardzo duże zniszczenia miasta w wyniku bombardowań hitlerowskiego lotnictwa. 17 września Gąbin zajęły wojska niemieckie. Początek okupacji hitlerowskiej.

1940-1944 r.
Wysiedlenia Polaków – głównie rolników do GG i wywózki, przeważnie starszej młodzieży na roboty do Niemiec.

1941 r.
15 czerwca publiczna egzekucja 10 Polaków – mieszkańców Gąbina i okolic.

1942 r.
18 kwietnia likwidacja Gąbińskiego Getta. Ponad 2000 Żydów – mieszkańców Gąbina wywieziono do Chełmna nad Nerem, gdzie zostali zagazowani i spaleni.

1945 r.
18 stycznia okupanci opuścili Gąbin. W rannych godzinach wjechały do miasta czołgi 2 armii pancernej gen. płk Siemiona Bogdanowa.

1945 r.
21 stycznia Mieszkańcy Gąbina  utworzyli pierwszy po II wojnie Zarząd Miejski i Radę Miejską.

1945 r.
Luty powstanie spółdzielni spożywców „Zgoda”, a potem „Spółdzielni Rolnik – przyszły GS”.

1946 r.
Luty powstanie spółdzielni Przemysłu Skórzanego – przekształconej w 1962r. w Spółdzielnię „Pokój”.

1948 r.
50-lecie OSP w Gąbinie. Ufundowanie pierwszego po wojnie sztandaru dla straży.

1948 r.
Wybudowanie trasy przelotowej z Rogatek Gostynińskich do ul. Warszawskiej.

1948 r.
Powstanie Biblioteki Miejskiej z inicjatywy i staraniem żony lekarza Heleny Czernicowej.

1948 r.
1 września Powołanie Publicznej Szkoły Zawodowej.

1957 r.
Przekazanie nowego budynku Szkoły Podstawowej, wybudowanego w latach 1955-1957.

1955-1956 r.
Rozbudowa Zespołu Szkół Zawodowych.

1959-1963 r.
Wybudowanie bloków mieszkalnych przy ul. Płockiej i Stary Rynek .

1957 r.
Powstanie Kółka Rolniczego, które pomagało rolnikom w zdobyciu nasion do siewów i służyło nowoczesnymi maszynami rolniczymi.

1958-1966 r.
Wybudowanie nowego kościoła rzymsko katolickiego, mimo trudności stawianych przez ówczesne władze państwowe, dzięki wysiłkom Komitetu Budowy pod przewodnictwem proboszcza księdza prałata Stefana Budczyńskiego.

1974 r.
Otwarcie Radiostacji w pobliskim Konstantynowie najwyższy maszt nadawczy w Europie 646m

1978 r.
Początek rozbudowy osiedla pod lasem przy Rogatkach Gostynińskich

1981 r.
Styczeń, powódź w gminie. Częściowo zatopione Dobrzyków, Troszyn, Świniary, Świniary, Wiączemin i pobliskie osiedla.

1988 r.
11 XI – odsłonięcie odbudowanego w parku pomnika zwanego Grobem Nieznanego Żołnierza. Poprzedni wysadzili hitlerowcy w 1943r.

1990 r.

Powstanie „Osiedla Pisarzy” w Gąbinie – północno-wschodnia część miasta

1995 r.
Wybudowanie oczyszczalni ścieków i rozpoczęcie budowy kanalizacji miejskiej.

1997 r.
Zbudowano i oddano do użytku miejski  dworzec autobusowy przy ul. Topolowej w Gąbinie

1998 r.
Oddanie do użytku pełnowymiarowej hali sportowej w Gąbinie

Budowa kotłowni gazowo-olejowych dla: Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Gąbinie, Szkoły Podstawowej w Gąbinie oraz OSP w Gąbinie

1999 r.
Utworzenie podstacji pogotowia ratunkowego w Gąbinie.

2000 r.
Pierwszy Jarmark Gąbiński zorganizowany przez OSP w Gąbinie.

2001 r.
Oddanie do użytku szkoły podstawowej w Czermnie.

2002 r.
Oddanie do użytku gimnazjum w Dobrzykowie.

Modernizacja kotłowni osiedlowej w Gąbinie.

2003 r.
Oddanie do użytku pełnowymiarowej hali sportowej w Dobrzykowie.

2004 r.
Oddanie pierwszego etapu ścieżki rowerowej w pasie drogi wojewódzkiej nr 577.

2005 r.
Początek prac przy budowie nowego przedszkola w Gąbinie.

2006 r.
Wodociągowanie doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej,

Rozpoczęcie modernizacji stadionu miejskiego - etap I - budynek zaplecza socjalnego.

Remont elewacji budynku Ratusza Miejskiego.

Modernizacja starówki - SAPARD I etap. Budowa fontanny w parku na starówce Gąbina.

2007 r.
Modernizacja węzłów cieplnych na osiedlu mieszkaniowym Wojska Polskiego.
Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Nowy Rynek i Wspólna.
Rozpoczęcie budowy kanalizacji sanitarnej na osiedlu pisarzy w Gąbinie.
Pierwszy KONCERT BOŻONARODZENIOWY w Gąbinie.

2008 r.
Modernizacja centrum Gąbina i wyposażenie w małą infrastrukturę turystyczną.
Zakończenie rozbudowy szkoły podstawowej i gimnazjum oraz budowy przedszkola w Gąbinie.

2009 r.
Budowa kompleksu boisk sportowych "Moje boisko ORLIK 2012" w Gąbinie.
Rozbudowa Przychodni Zdrowia w Gąbinie przy ul. Płockiej.
Rozbudowa - przebudowa budynku przedszkola i szkoły podstawowej w Dobrzykowie.
Uroczyste otwarcie Gąbińskiego Kompleksu Oświatowego.
Uroczyste oddanie do użytku nowego budynku Komisariatu Policji w Gąbinie.
Rozpoczęcie budowy nowego budynku strażnicy OSP przy w Alei Jana Pawła II.

2010 r.
Wielka powódź (23 maj - I fala, 6 czerwiec - II fala).

Rozpoczęła się budowa osiedla domów wielorodzinnych przy ul. Pięknej w Gąbinie.

Budowa ulicy Wojska Polskiego.

Kontynuacja budowy kanalizacji sanitarnej na osiedlu Pisarzy w Gąbinie.

Przebudowa przychodni zdrowia w Dobrzykowie.

Realizacja programu "BEZPIECZNY DOM w Mieście i Gminie Gąbin".

Odbudowa infrastruktury po powodzi.

Otwarcie podstacji pogotowia ratunkowego w Gąbinie
2011 r.

Budowa placów zabaw w ramach programu RADOSNA SZKOŁA - (Nowy Kamień, Nowe Grabie, Gąbin, Czermno).
Budowa nowego obiektu - sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Borkach.
Uruchomienie sztucznego lodowiska "BIAŁY ORLIK" w Gąbinie.
Uruchomienie Szkoły Muzycznej I stopnia w Gąbinie.
Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Gąbinie.
Rozpoczęcie modernizacji Stacji Uzdatniania Wody w Górkach - I etap.
Powstanie Chóru Miasta i Gminy Gąbin.

2012 r.
I Gala Noworoczna - koncert zorganizowany przez Samorząd i Szkołę Muzyczną.

Budowa placów zabaw w ramach programu RADOSNA SZKOŁA - (Borki, Dobrzyków).

Budowa sportowych "Moje boisko ORLIK 2012" w Dobrzykowie.

Rekultywacja składowiska odpadów w Gąbinie-Kępinie.

Rewitalizacja i odnowa przestrzeni publicznej w Gąbinie (telebim - dworzec).

Otworzenie punktu przedszkolnego w Nowym Grabiu

Obchody 690-lecia lokacji Gąbina

Po raz pierwszy uruchomiono bożonarodzeniowe iluminacje świetlne na gąbińskiej starówce

2013 r.
Przebudowa miejskiego placu targowego w ramach programu MÓJ RYNEK.

Wydanie książki prof. Janusza Szczepańskiego "Dzieje Gąbina i okolic".

Uruchomienie CYFROWEJ SZKOŁY w Szkole Podstawowej w Gąbinie.

Uruchomienie rozbudowanej oczyszczalni ścieków.

Zakupiono fortepian do szkoły muzycznej.

Rozpoczęcie budowy żłobka samorządowego.

Realizacja programu - Alternatywne źródła energii w Mieście i Gminie Gąbin.

Rozpoczęcie kanalizowania osiedla kwiatowego - nr 3 w Gąbinie.

Odtworzono regionalne stroje ludowe. Zawiązanie zespołu ludowego pieśni i tańca.

I Gąbińskie Forum Kultury

Samorząd gminy Gąbin nawiązał współpracę partnerską z norweską gminą Sveio.

2014 r.
Realizacja projektu przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Mieście i Gminie Gąbin.

Przebudowa stacji uzdatniania wody w Górkach.

Budowa systemu informacji turystycznej - etap I.

Rewitalizacja parków miejskich w Gąbinie.

Oddanie do użytku żłobka samorządowego w Gąbinie.

Budowa nowej strażnicy OSP w Gąbinie.

Realizacja projektu utworzenia szlaku Osadnictwa Nadwiślańskiego Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej w ramach Ekomuzeum.

2015 r.
Remont gąbińskiej świątyni parafialnej

Budowa muzycznego studia nagrań w gąbińskim MGOK

Budowa siłowni zewnętrznych na terenie miasta i gminy

Budowa kanalizacji sanitarnej na Osiedlu Pisarzy

Otwarcie Punktu Informacji Turystycznej oraz wypożyczalni rowerów w Gąbinie

I Noworoczny Turniej Tenisa Stołowego o Puchar Burmistrza Miasta i Gminy Gąbin

2016 r.
Rozbudowa żłobka samorządowego w Gąbinie

Swoją działalność rozpoczął Amatorski Teatr Niewielki - pierwsze od wielu lat stowarzyszenie teatralne na terenie gminy.

Budowa ulicy Pięknej w Gąbinie.

Prowadzenie dalszych prac budowlanych przy rozbudowie kanalizacji na Osiedlu Pisarzy w Gąbinie.

Budowa ulicy Mickiewicza na Osiedlu Pisarzy.

Zbigniew Wodecki gwiazdą Dni Gąbina 2016.

Budowa ścieżki pieszo-rowerowej na terenie Gąbina

Unia Czermno z Pucharem Polski w rozgrywkach POZPN

2017 r.

Rozbudowa zespołu oświatowego w Nowym Grabiu

Przebudowa ulicy Szopena w Gąbinie

Generalny remont Alei Jana Pawła II

Pierwszy paczkomat w Gąbinie

Budowa szatni przy szkole podstawowej w Gąbinie

Rozpoczęcie renowacji zabytkowych gąbińskich budynków

Pierwsze obchody Dnia Wisły w Dobrzykowie

Pierwsza edycja zawodów biegowych „Gąbińska dziesiątka”

Budowa ulicy Norwida w Gąbinie

2018 r.

Oddanie do użytku drugiego żłobka samorządowego na terenie gminy – w m. Nowe Grabie

Organizacja dożynek Powiatu Płockiego w mieście Gąbin – po raz pierwszy w historii

Oddanie do użytku publicznego  zrewitalizowanych zabytków Gąbina – dawnego sądugrodzkiego oraz kamienicy Stary Rynek 6

Rozpoczęcie budowy obwodnicy Gąbina

Uroczystości gminne z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości

pierwsza miejska symultana szachowa w Gąbinie

Pierwsza edycja rajdu rowerowy „Gąbińska Setka”

Wybudowano szatnie przy sali gimnastycznej (kompleks szkolny przy Alei Jana Pawła II) w Gąbinie

2019 r.
Zainicjowanie powstania Gąbińskiej Strefy Rozwoju Gospodarczego

Wybudowano salę sportową przy kompleksie szkolnym w Nowym Grabiu

Wybudowano łącznik obwodnicy Gąbina

Wykonano nowe nasadzenia na miejskich terenach zielonych w Gąbinie

Prowadzono prace budowlane przy rozbudowie infrastruktury drogowej na osiedlu kwiatowym w Gąbinie oraz na terenie całej gminy, m.in. w Nowym Grabiu, Kępinie, Górkach itd.

Uroczyste obchody w Gąbinie z okazji 80. rocznicy wybuchu II. wojny światowej.

Rozpoczęto gazyfikację części terenów Miasta i Gminy Gąbin

W Gąbinie odbyła się konferencja „Gąbińska Strefa Rozwoju Gospodarczego Przy Obwodnicy Szansą dla Regionu”

2020 r.

Oddanie do użytku gąbińskiej obwodnicy – największej inwestycji w historii miasta

Wybuch epidemii koronawirusa COVID-19.

ZABYTKI NA TERENIE MIASTA I GMINY

Ratusz miejski w Gąbinie

Miejski ratusz został wybudowany w 1824 roku. Zaprojektował go Jakub Kubicki – znany polski architekt - projektant warszawskiego Belwederu. Obiekt powstał w duchu klasycystycznym. Został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada ryzalit z attyką. Nad oknami znajdują się półkoliste arkady i zdobienia. Murowany ratusz zastąpił wcześniejszy, drewniany budynek, wybudowany na środku Starego Rynku w drugiej połowie XVII w. Mimo prawie dwustu lat, nadal pełni rolę siedziby lokalnej administracji samorządowej. Budynek znajduje się przy wschodniej pierzei miejskiego rynku.

Kamienica Stary Rynek 6

Kamienica przy Starym Rynku, to najstarszy budynek w mieście i jednocześnie, obok ratusza, najcenniejszy zabytek Gąbina. Zbudowana w 1809 roku, swoją konstrukcją nawiązuje do architektury barokowej. W 1885 roku w kamienicy urodził się ostatni premier II RP, Sławoj Felicjan Składkowski. Przed pierwszą wojną światową była siedzibą lokalnego gimnazjum. W jej murach znajdował się także miejscowy sąd gminny. W ostatnich latach, obiekt był siedzibą Społecznego Muzeum Ziemi Gąbińskiej im. Sławoja Felicjana Składkowskiego oraz stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej i Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin. W roku 2017 budynek został całkowicie wyremontowany. Obecnie odbywają się w nim wystawy historyczno-kulturalne oraz ceremonie ślubne (filia Urzędu Stanu Cywilnego w Gąbinie) Kontynuuje także swoją wcześniejszą funkcję – siedziby dwóch stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin.

Miejska starówka w Gąbinie

Gąbińska starówka to przede wszystkim zabytkowe XIX i XX-wieczne kamienice, usytuowane w północnej pierzei starego rynku. Budynki te w większości powstały w II. połowie XIX wieku lub na początku wieku XX. Przed drugą wojną światową rynek miejski miał formę zamkniętą. Istniała wtedy południowa pierzeja, którą tworzyła zwarta zabudowa mieszkaniowa i usługowa. W czasie wojny i okupacji charakter starówki uległ znacznemu przeobrażeniu. Południowa część rynku zniknęła bezpowrotnie. W centralnej części oraz na miejscu dawnej zabudowy, powstały parki miejskie. Obecnie starówka charakteryzuje się zdecydowanie otwartą formą, z dużą ilością zieleni oraz miejsc rekreacji. Znajdują się tam również dwa pomniki. Pierwszy, poświęcony jest 10-ciu rozstrzelanym w 1941 roku mieszkańcom Gąbina. Drugi natomiast to pomnik-głaz, poświęcony honorowemu obywatelowi miasta: Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.

Kościół parafialny w Dobrzykowie

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny został wybudowany w 1775 r. Fundatorem świątyni był Józef Sołłohub, wojewoda witebski. Obiekt powstał na miejscu wcześniejszej, drewnianej konstrukcji z XVII wieku. Wnętrze – utrzymane w bogato zdobionej stylistyce barokowej, stanowi wspaniały przykład sztuki sakralnej z okresu Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W świątyni znajdują się zabytki najwyższej klasy, pochodzące z wcześniejszej dobrzykowskiej świątyni: słynący łaskami obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XVII w.; chrzcielnica piaskowcowa (zapewne z XVI w.); stalle barokowe z pierwszej połowy XVIII w. pochodzące z rozebranego kościoła norbertanek w Płocku; późnogotyckie posągi świętych na belce tęczowej i krucyfiks z pierwszej połowy XVI w.; renesansowa ambona ozdobiona trzema gotyckimi posążkami.

Na przykościelnym cmentarzu znajduje się kaplica murowana z I poł. XIX wieku oraz dwa okazałe jesiony - pomniki przyrody.

Kościół parafialny w Troszynie Polskim

Kościół p.w. św. Leonarda w Troszynie Polskim, wybudowany w 1636 r. to prawdopodobnie najstarszy, zachowany obiekt architektury na terenie gminy. Jest to także jedna z najmniejszych świątyń na terenie województwa mazowieckiego. Wystrój kościoła utrzymany jest w stylu późnorenesansowym. W świątyni znajdują się zabytkowe, XVIII wieczne organy – cały czas sprawne i wykorzystywane podczas odprawianych w kościele nabożeństw. O okresie powstania kościoła świadczy data wycięta na belce tęczowej (1636r.) i zapisy wizytacyjne. Przez wiele lat świątynia obsługiwana była przez proboszczów, którzy rezydowali w Czermnie. W 1974 r. bp Bogdan Sikorski ponownie erygował parafię w tej miejscowości. Podczas powodzi 1982 r i 2010 r. wdzierająca się woda spowodowała znaczne uszkodzenia tej zabytkowej konstrukcji. Dzięki ofiarności i ciężkiej pracy mieszkańców oraz proboszczów ocalono najcenniejsze wyposażenia świątyni. Z biegiem lat wspólnie z parafianami udało się odrestaurować zabytkowy ołtarz, konfesjonał, figury i obrazy. W świątyni zachowało się wiele elementów wyposażenia pochodzących z XVII w. Na belce tęczowej umieszczona jest grupa Ukrzyżowania z czasów budowy kościoła. Ołtarz główny pochodzi z ok. 1640 r. zaś znajdujący się na wyposażeniu świątyni zabytkowy kielich, z XVI w.

Zespół dworski w Koszelewie

Zabytkowy zespół dworski w Koszelewie – stanowi doskonały przykład XIX wiecznej architektury. Dwór otoczony jest pięknym kompleksem parkowym, założonym w II poł. XIX wieku. Obiekt składa się z następujących budynków:: dwór murowany (I połowa XIX w.), oficyna murowana (początek XX w.) stajnia murowana (połowa XIX w.), spichlerz murowany (koniec XIX w.), park dworski (I połowa XIX w.). Dwór jako jeden z niewielu został pobudowany przy użyciu gliny, co było rzadkością przy budowie tego typu obiektów na Mazowszu. Obecnie w koszelewskim dworze usytuowany jest Dom Pomocy Społecznej.

Dawny sąd grodzki w Gąbinie

Budynek przy ul. Kościuszki został wybudowany na przełomie XIX i XX wieku. Warto podkreślić, iż obiekt powstał przy nieistniejącym dzisiaj rynku (zamienionym około 1905 roku na park miejski). Spokojna okolica, w której znajdowały się bogato zdobione, murowane domostwa zamożniejszych mieszkańców miasta, była doskonałym miejscem na budowę tak okazałego gmachu. Obiekt pełnił wiele funkcji społecznych. Był m.in. siedzibą sądu grodzkiego, zaś po II wojnie światowej, szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego. W późniejszych latach na jego obszarze zlokalizowany był zakład produkcyjny. Postępującą dewastację budynku udało się zatrzymać. W roku 2017 obiekt został zrewitalizowany i oddany do użytku publicznego. Obecnie działa w nim miejsko-gminna biblioteka publiczna. Swoje siedziby mają tam również miejscowe stowarzyszenia. W budynku cyklicznie odbywają się koncerty i pokazy artystyczne dla mieszkańców. 

Stanowiska Archeologiczne

Na terenie gminy zlokalizowane są 82 stanowiska archeologiczne. Skupiają się one w miejscowościach: Gąbin, Czermno, Nowe Wymyśle, Ludwików, Karolew, Potrzebna, Dobrzyków, Nowe Grabie, Grabie Polskie, Stara Korzeniówka, Borki, Piaski. Zawierają ślady osad i obozowisk pochodzące z wielu okresów historycznych m.in.: kultury pucharów lejkowatych oraz kultury strefy leśnej (łącznie 30 stanowisk datowanych na Vi II tysiąclecie p.n.e.); kultury trzcinieckiej (14 stanowisk z okresu II. Tysiąclecia p.n.e.); kultury tużyckiej (17 stanowisk z I tysiąclecia p.n.e.) oraz kultury przeworskiej (15 stanowisk z ostatniego tysiąclecia p.n.e.).

SŁYNNI MIESZKAŃCY

gen. Sławoj Felicjan Składkowski

Sławoj Felicjan Składkowski urodził się 9 czerwca 1885 roku w kamienicy nr 6 na Starym Rynku w Gąbinie. Swoje życie od lat młodzieńczych związał z polityką i ideą odzyskania niepodległości. W czasie Wielkiej Wojny był lekarzem legionowym, oraz dowódcą Okręgu Wojskowego w Zagłębiu Dąbrowskim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po przewrocie majowym w 1926 roku został mianowany komisarzem rządu na miasto stołeczne Warszawę. W późniejszym okresie trzykrotnie pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych, był również wiceministrem spraw wojskowych i szefem Administracji Armii. Od maja 1936 stał na czele rządu RP. Był ostatnim premierem II Rzeczypospolitej. We wrześniu 1939 został internowany w Rumunii. W czasie wojny przebywał w Turcji i Palestynie. Od 1947 roku mieszkał w Wielkiej Brytanii. Zmarł 31 sierpnia 1962 roku w Londynie. Został pochowany na Cmentarzu Brompton. 8 czerwca 1990 roku zwłoki Składkowskiego sprowadzono do Polski. Szczątki generała Składkowskiego zostały złożone w kwaterze 139-6-17, na warszawskich powązkach. Był krewnym reżysera Krzysztofa Kieślowskiego.

Franciszek Dobrowolski

Urodził się na Suchym Pniu pod Gąbinem (obecnie ul. Północna). Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Skończył gimnazjum w Płocku oraz wydział prawa na uniwersytecie w Moskwie. Od 1850 roku pracował w sądownictwie. W czasie powstania styczniowego działał w Rządzie Narodowym. W 1864 został aresztowany. Więziony przez kilka miesięcy, w obawie o własne życie, wyemigrował do Drezna. Od 1871 roku związany z Poznaniem. Był redaktorem naczelnym "Dziennika Poznańskiego” oraz wielkim obrońcą polskości na ziemiach ówczesnego zaboru niemieckiego. Jako działacz społeczny, pracował w wielu stowarzyszeniach i organizacjach. Był sekretarzem Centralnego Komitetu Wyborczego, prezesem komitetu wyborczego na miasto Poznań, członkiem Towarzystwa Przemysłowego, członkiem Towarzystwa Pomocy Naukowej dla Dziewcząt oraz Koła Śpiewaczego. Sprawował także urząd dyrektora Teatru Polskiego w Poznaniu. Zmarł w 1896 roku. Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

Wojciech Jasiński

Urodził się w 1948 roku. Wieloletni mieszkaniec Gąbina. W 1972 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował w Narodowym Banku Polskim oraz administracji regionalnej. W latach 1986-1989 mieszkał w Stanach Zjednoczonych. OD 1990 roku związał się z polityką. Poseł na Sejm IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Był ministrem Skarbu Państwa w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego. W latach 2015–2018 pełnił funkcję prezesa zarządu PKN Orlen.

Adam Struzik

Adam Struzik urodził się w 1957 roku w Kutnie. Jest absolwentem  Akademii Medycznej w Łodzi. W latach 1984-1988 pełnił mandat Radnego Gminy Nowy Duninów zaś od 1988 roku Radnego Miasta i Gminy Gąbin. W Gąbinie mieszkał przez 13 lat. W latach 1990–1997 był dyrektorem Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku. W latach 1991–2001 senator II, III i IV kadencji zaś w latach w latach 1993–1997 marszałek Senatu III kadencji. W roku 2001 został wybrany na Marszałka Województwa Mazowieckiego. Funkcję tę pełni do dnia dzisiejszego. Swoje życie polityczne związał z Polskim Stronnictwem Ludowym. Od 2015 roku pełni funkcję wiceprezesa PSL.

Alojzy Balcerzak

Alojzy Balcerzak urodził się w Zdworzu pod Gąbinem. W latach 1951-1959 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od marca 1962 do 1967 prowadził Salon Debiutów przy Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1984-1986 był dyrektorem Stołecznego Biura Wystaw Artystycznych. W latach 1998-2007 wykładał w pracowniach rysunku i malarstwa na Wydziale Grafiki Europejskiej Akademii Sztuki w Warszawie. Silnie związany z ziemią gąbińską, był inicjatorem wielu wystaw i plenerów. Przyczynił się do powstania wiejskiej galerii w m. Koszelówka nad jeziorem Zdworskim. Placówka działa od 1991 roku. Jego twórczość opiera się głównie na odtwarzaniu natury oraz malowaniu pejzaży. Obok malarstwa A. Balcerzak uprawia grafikę artystyczną i użytkową. Zaprojektował dla Ministerstwa Łączności 30 serii znaczków pocztowych (łącznie 143 projekty). Otrzymał za nie szereg nagród, wśród nich Złoty Medal przyznany przez prezydenta Republiki Włoskiej na Międzynarodowej Wystawie Filatelistycznej w Asiago za najpiękniejszy znaczek pocztowy 1972 roku. Dla warszawskich Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych wykonywał ilustracje do podręczników szkolnych. W latach 1971-1979 współpracował z LOT.

Kazimierz Lasocki

Kazimierz Lasocki przyszedł na świat w 1871 roku w Gąbinie. W latach 1890-1895 studiował w warszawskiej Klasie Rysunkowej u W. Gersona i J. Kauzika. Swoje umiejętności szlifował również w Monachium pod kierunkiem C. Hertericha, F. Stucka i A. Ažbego. W latach 1901-1904 był asystentem K. Krzyżanowskiego w szkole malarstwa zaś od 1934 roku. kierował Sekcją Malarzy Animalistów w Warszawskim Towarzystwie Artystycznym. Zmarł w 1952 roku. Jego twórczość opierała się głównie na portretach i pejzażach ukazujących życie wiejskie. Wiele jego dzieł można oglądać w muzeach w Polsce, Czechach oraz na Litwie i Ukrainie.

Abraham Gombiner

Abraham Abel Gombiner urodził się w 1634 roku w Gąbinie. Był jednym z najważniejszych żydowskich filozofów, był jednym z najwybitniejszych Talmudystów swoich czasów, autor komentarzy do Szulchan Aruch. Jego praca oraz dzieła, miały wielki wpływ na praktyki religijne wyznawców judaizmu. Wśród Żydów aszkenazyjskich czasy modlitw ustala się według jego opracowania. Zmarł w 1684 roku w Kaliszu, gdzie został pochowany na starym żydowskim cmentarzu.

Tadeusz Penkala

Tadeusz Penkala urodził 1 grudnia 1912 w Gąbinie. Był wybitnym polskim krystalografem i mineralogiem. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim na wydziale matematyczno-przyrodniczym. Był asystentem u prof. Zygmunta Weyberga w Zakładzie Mineralogii i Petrografii. Po wojnie wznowił studia. W 1946 uzyskał magisterium z filozofii w zakresie krystalografii zaś w 1949 w zakresie chemii fizycznej. Doktorat uzyskał w 1952 na podstawie pracy „Roztwory stałe i eutektyki dwuskładnikowe utworzone przez szereg homologów z jednym ze składników”. W 1954 otrzymał tytuł docenta. W latach 1954-1971 prowadził Katedrę Mineralogii i Krystalografii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Był również (w latach 1962-1969 był kierownikiem Zakładu Chemii Mineralnej). W 1969 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Autor licznych publikacji naukowych oraz członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego. W latach 1956-1958 oraz 1974-1975 był prodziekanem Wydziału Geologii UW, a w latach 1968-1972 dziekanem. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w Warszawie w 1983 roku.

Rajzla Żychlińska

Rajzla Żychlińska urodziła się 27 lipca 1910 w Gąbinie. Poetka żydowskiego pochodzenia , tworząca utwory literackie w języku jidysz. Debiut literacki miała w 1928 roku. W 1935 była kierowniczką Domu Sierot we Włocławku. W latach 1936–1939 mieszkała w Warszawie. Po wybuchu wojny i zajęciu stolicy przez wojska niemieckie zbiegła do Związku Radzieckiego. W 1947 jako repatriantka wróciła do Polski i zamieszkała na Dolnym Śląsku. W 1948 wyemigrowała do Francji i osiadła w Paryżu. Mieszkała tam do 1951 roku. Przeniosła się do Stanów Zjednoczonych gdzie mieszkała do śmierci. Za swoją twórczość w 1975 otrzymała w Izraelu nagrodę literacką im. Icyka Mangera. Zmarła 13 czerwca 2001 roku.

Mirosława Jastrzębska

Wybitny etnograf, kustosz w Muzeum Regionalnym w Tomaszowie Mazowieckim. Urodziła się w 1921 w Gąbinie. W 1926 oku wraz z rodzicami przeniosła się do Warszawy. W 1945 zamieszkała w Lublinie, gdzie podjęła pracę w Związku Muzyków i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Studiowała socjologię. Po studiach pracowała krótko w Muzeum Lubelskim potem przeniosła się do Tomaszowa Mazowieckiego gdzie pracowała w Muzeum Etnograficznym. Prowadziła również prace terenowe. Jako badaczka interesowała się głównie dorocznymi i rodzinnymi obrzędami ludowymi oraz sztuką ludową. Od 1976 opiekowała się oddziałem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Piotrkowie. Była wieloletnią aktywną działaczką Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Była odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, otrzymała także wyróżnienia i nagrody regionalne. Zmarła w 1982 roku w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie została pochowana.

Władysław Dubielak

Żołnierz Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i Ruchu Oporu Armii Krajowej, podporucznik, dowódca oddziału ROAK „Rybitwa”. Urodziła się w 1924 roku w Górach Małych. W 1938 roku ukończył szkołę powszechną w Dobrzykowie. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku jako ochotnik uczestniczył w walkach z Niemcami w okolicach Dobrzykowa i Płocka. Od 1940 działał w Związku Walki Zbrojnej. W ZWZ i później w AK pełnił różne funkcje organizacyjne, OD 1944 roku był komendantem placówki AK obejmującej teren gminy Dobrzyków, wchodzącej w skład rejonu Gąbin. W sierpniu 1944 roku na czele grupy bojowej próbował dotrzeć do warszawy by wesprzeć powstanie. W 1945 roku przeszedł do działalności konspiracyjnej i wywiadowczej, skierowanej przeciw władzy ludowej. Został sekretarzem urzędu gminy w Dobrzykowie, a następnie komendanta miejscowego posterunku MO. Współpracowal z Henrykiem Jóźwiakiem ps. „Groźny”. Na jego rozkaz w grudniu 1945 roku zdezerterował z milicji i w ciągu dwóch miesięcy sformował liczący blisko 30 żołnierzy oddział bojowy, który wchodził w skład obwodu ROAK o kryptonimie „Rybitwa”. W 1947 roku skorzystał z amnestii i ujawnił się w WUBP w Warszawie. Dalsze jego losy związane są z Wrocławiem. W 1949 roku zbiegł do Berlina Zachodniego. Nawiązał współpracę z wywiadem brytyjskim. Organizował drogi przerzutu agentów do Polski, zbierał informacje od uciekinierów z kraju. W 1954 roku został aresztowany przez Stasi. Przewieziony do Polski, został osadzony w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Sąd wojskowy skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 października 1955 roku. Władysław Dubielak był ostatnią osobą straconą w więzieniach PRL z przyczyn politycznych.

Józef Herman Osiński

Polski duchowny katolicki, pijar, pedagog, autor i tłumacz wielu prac z fizyki, chemii oraz metalurgii, nazywany pierwszym polskim elektrykiem. Urodził się w 1738 roku w Dobrzykowie. Był absolwentem zakonu pijarów W latach 1757–60 studiował w Rzeszowie nauki humanistyczne (humaniora) oraz w Międzyrzeczu Koreckim logikę i filozofię. W latach 1764-65 ukończył studia teologiczne w Warszawie i został skierowany do Wielunia jako profesor filozofii. Był także rektorem Łomżyńskiej Szkoły Pijarskiej. W 1768 wyjechał za granicę. Pracował w Wiedniu oraz Paryżu, zgłębiając wiedzę z dziedziny fizyki, chemii i botaniki oraz nawiązując kontakty z lokalnymi kołami naukowymi. Współpracował m.in. ze znanym chemikiem i przyrodnikiem Nikolausem Jacquinem. Zmarł w 1802 roku w Warszawie.

Wincenty Zakrzewski

Znany Polski historyk Walenty Ignacy Zakrzewski przyszedł na świat w 1844 roku w miejscowości Strzemeszno pod Gąbinem. Studiował w Petersburgu, Wrocławiu i Heidelbergu. Na wieść o wybuchu powstania styczniowego powrócił do kraju i uczestniczył w walkach partyzanckich. Po upadku powstania, kontynuował studia w Heidelbergu, Jenie i Berlinie. Edukację zakończył doktoratem w Lipsku. Wykładał we Lwowie. W 1872 został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Od 1881 pełnił rolę członka Akademii Umiejętności. W kadencji 1890/1891 pełnił godność rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, był też członkiem komisji szkolnej Sejmu krajowego. Badał głównie dzieje polityczne Polski XVI w. Zapoczątkował nowoczesne studia nad reformacją w Polsce. Działał również na polu edytorstwa źródeł historycznych, kierując wspólnie ze Stanisławem Smółką, Ekspedycją Rzymską AU, poszukującą materiałów źródłowych do dziejów polskich w archiwach watykańskich. Zmarł w kwietniu 1918 roku w Krakowie.

Leopold Sumiński

Był wybitnym polskim pedagogiem, nauczycielem języków starożytnych oraz rektorem Szkoły Wydziałowej w Warszawie. Działał jako członek Rady Wychowania Publicznego Królestwa Polskiego. Był autorem słownika łacińsko-polskiego, podręczników dla szkół elementarnych oraz licznych rozpraw filozoficznych. W 1837 roku wydał bajki Ezopa w języku łacińskim. Zmarł w Warszawie w 1862 roku.

Obszar osadnictwa olęderskiego

W okolicach Nowego Troszyna, Wymyśla, Troszyna Polskiego, znaleźć można liczne pozostałości po osadnictwie olęderskim z XVIII, XIX oraz początków XX wieku. Koloniści – sprowadzeni z Niderlandów oraz północnych Niemiec, stworzyli na dzisiejszym obszarze gminy wysoko rozwiniętą, unikatową kulturę, która zniknęła w czasie zawirowań dziejowych – tuż po II wojnie światowej. Choć Olędrów już nie ma, pozostały po nich świątynie, budynki mieszkalne oraz system polderów i plantacji wierzb. Osadnicy pochodzili głównie z  Fryzji i Niderlandów i byli najczęściej wyznania menonickiego. W XVI-XVII wieku zakładali wsie wzdłuż Wisły na Mazowszu. Osadnicy reprezentowali wysoką kulturę rolną i znani byli z umiejętności melioracji. Stanowili wówczas najzamożniejszą grupę chłopów. Zachowywali wolność osobistą, własną religię i przekonania. Na terenie gminy Gąbin główne skupiska osadników „olęderskich” znajdowały się w Nowym Wymyślu i Nowym Troszynie, a także we wsiach: Borki, Budy Guzewskie (obecnie część wsi Guzew), Dobrzyków, Piaski, Potrzebna, Rumunki, Stara Korzeniówka, Strzemeszno, Troszynek (obecnie część wsi Nowy Troszyn), Wulkowa (obecnie część wsi Nowy Troszyn). W Nowym Wymyślu zachowały się zabytki kultury mennonickiej, m.in. murowany zbór z 1865 r., cmentarz i ponad stuletnie chałupy. W Nowym Troszynie podziwiać można dawny kościół ewangelicki oraz dobrze zachowane zabudowania gospodarcze.

Nekropolie

Cmentarz Parafialny w Gąbinie

(Gąbin ul. Cmentarna)

Cmentarz katolicki w Gąbinie usytuowany jest w północnej części miasta przy ul. Cmentarnej. Znajduje się tam kaplica, wybudowana w latach 2004-2007. Tuż obok zlokalizowana jest kaplica rodu Tarczyńskich z zabytkowymi inskrypcjami z XIX wieku. Najstarsze zachowane mogiły pochodzą z połowy XIX wieku. Na cmentarzu znaleźć można groby i kwatery mieszkańców ziemi gąbińskiej poległych w walkach o niepodległość oraz w czasie II wojny światowej. Spoczywa tu także Albert Taljański, znany polski malarz pochodzenia żydowskiego.

Cmentarz Parafialny w Czermnie

Cmentarz w Czermnie zlokalizowany jest w północnej części miejscowości. Znajduje się tam duża liczba starych, pochodzących z XIX i początku XX wieku nagrobków. Na cmentarzu stoi murowana kaplica, wybudowana w 1997 roku. Wśród mogił znaleźć można kwatery wojskowe 11 żołnierzy poległych w czasie kampanii wrześniowej oraz mogiła sześciu okolicznych mieszkańców, rozstrzelanych w 1939 roku przez Gestapo.

Cmentarz Parafialny w Troszynie Polskim

Cmentarz parafialny w Troszynie Polskim znajduje się w pobliżu zabytkowego kościoła. Nekropolia znacząco ucierpiała w czasie powodzi w 1982 oraz 2010 roku. Na cmentarzu znaleźć można niewielką liczbę zabytkowych nagrobków, głównie z okresu międzywojennego. Nekropolia jest miejscem pochówku Jana Kasztelana, żołnierza 57. Pułku Piechoty im. Karola II króla Rumunii, który zginął w okolicy, w walkach kampanii wrześniowej 1939 roku.

Cmentarz Parafialny w Dobrzykowie

(ul. Obrońców Dobrzykowa 26, Dobrzyków)

Dobrzykowski cmentarz parafialny znajduje się w południowo-wschodniej części miejscowości. Nekropolia ta jest miejscem spoczynku wielu żołnierzy, walczących w walkach narodowo-wyzwoleńczych oraz w okresie II wojny światowej. Znajdują się tam groby powstańców styczniowych, biorących udział w bitwach pod Kunkami i Ciechomicami. Z kolei w kwaterach wojskowych leży 319 żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w bitwie pod Dobrzykowem w dniach 12-13 września 1939 roku. Na cmentarzu znajduje się wiele zabytkowych mogił. Nekropolia położona jest w malowniczym miejscu, porośniętym drzewostanem starych dębów.

Cmentarz Ewangelicki w Gąbinie

(ul. Dobrzykowska 30, Gąbin)

Cmentarz ewangelicki w Gąbinie to pamiątka po wielokulturowym Gąbinie, gdzie mieszkała duża społeczność niemiecka i protestancka. Nekropolia, założona w 1825 roku, charakteryzuje się dużą ilością starych, XIX wiecznych nagrobków oraz mogił pochodzących z I poł. XX wieku. Cmentarz położony jest w północnej części miasta, przy drodze wyjazdowej (droga wojewódzka 574 biegnąca w kierunku Płocka). Cmentarz jest nadal czynny.

Cmentarz Żydowski w Gąbinie

(ul. Kilińskiego 62, Gąbin)

Cmentarz żydowski w Gąbinie znajduje się w północno-zachodniej części miasta. Obiekt powstał w XIX wieku, został zniszczony przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej. Znajdowały się tam stare, zabytkowe macewy, zbezczeszczone przez hitlerowców. Część z nich, wraz z niektórymi mogiłami, przetrwała do dnia dzisiejszego. W 1996 r. z inicjatywy potomków gąbińskich Żydów, przystąpiono do rewitalizacji cmentarza. Z odzyskanych fragmentów macew utworzono lapidarium. Najstarsza, dająca się odczytać zachowana macewa pochodzi z 1836 roku.

Cmentarz Wojenny z Okresu I Wojny Światowej

Nekropolia znajduje się pomiędzy cmentarzem katolickim a żydowskim. Cmentarz powstał w 1914 roku. Pochowanych jest na nim ponad stu żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej ( w tym Polaków walczących w armiach zaborców) zmarłych z odniesionych ran w okolicznych walkach w latach w 1914 i 1915 roku. Znajdują się tam również mogiły niemieckie z czasów II wojny światowej. W ostatnich latach z inicjatywy lokalnych pasjonatów historii oraz harcerzy udało się uporządkować nekropolię, oznaczyć nagrobki oraz odgrodzić teren cmentarza.

Cmentarz Mennonicki w Nowym Wymyślu

Cmentarz znajduje się we wschodniej części wsi. Otoczony jest zniszczonym niskim murem z cegły i kamienia. Do dnia dzisiejszego zachowało się kilka granitowych i cementowych nagrobków oraz nasypy, będące pozostałościami po mogiłach.

Cmentarz Mennonicki w Nowym Troszynie

Cmentarz znajduje się na sztucznie usypanym wzniesieniu. Chowani tam byli dawni mieszkańcy Nowego Troszyna, niemieckojęzyczni menonici. Po wojnie cmentarz został zaniedbany. Nagrobki zniszczone. Zachowało się około sześciu mogił. Nekropolia porośnięta jest gęstą roślinnością.

Cmentarz Ewangelicki w Borkach

Cmentarz znajduje się w zachodniej części miejscowości. Do dnia dzisiejszego zachowało się kilkanaście nagrobków w tym kilka monumentalnych. Część cmentarza porośnięta roślinnością.

Cmentarz Ewangelicki w Nowym Grabiu

Cmentarz znajduje się obecnie na obszarze leśnym, w północnej części miejscowości. Trudno dostępny. Prawie całkowicie zniszczony. Zachowało się zaledwie kilka mogił oraz metalowe krzyże.

Cmentarz Mariawicki w Lipińskie

Cmentarz mariawicki został założony na początku XX wieku. Jest czynny do dnia dzisiejszego. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1908 roku. Mogiły są w dobrym stanie. Na cmentarzu, wg lokalnych portali historycznych, spoczywa pięciu żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w walkach września 1939 roku.

MIEJSCA PAMIĘCI

Grób Nieznanego Żołnierza w Gąbinie

Pomnik powstał przed II wojną światową. Było to miejsce upamiętniające mieszkańców ziemi gąbińskiej oraz wszystkich Polaków walczących o naszą niepodległość w latach 1918-1921. Po wojnie monument nie został odbudowany, w myśl komunistycznej ideologii, negującej wszelkie przejawy patriotyzmu – powiązane z okresem rządów przedwojennych. Pod koniec lat 80. powstał w Gąbinie Komitet Odbudowy Pomnika Nieznanego Żołnierza. Dzięki staraniom mieszkańców, Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz proboszcza Jerzego Drozdowskiego, w 1988 roku udało się odsłonić zrekonstruowany pomnik. Był to jeden z pierwszych tego typu obiektów w PRL – odbudowany i wyświęcony przez duchownego.

Pomnik 10-ciu Rozstrzelanych

W Gąbińskim parku przy ul. Warszawskiej znajduje się pomnik 10-ciu Rozstrzelanych. Powstał on w 1945 roku w miejscu rozstrzelania mieszkańców ziemi gąbińskiej. Zostali oni zamordowani przez niemieckiego okupanta 15 czerwca 1941 roku. Egzekucja miała charakter publiczny. Mieszkańców miasta siłą spędzono na starówkę, by przyglądali się wydarzeniu. Po wyzwoleniu miasta, społeczność Gąbina postanowiła uczcić zamordowanych. Już wiosną 1945 roku powstał projekt pomnika. Uroczystego otwarcia dokonano 22 czerwca 1945 roku. Do dziś pomnik stanowi jedno z najważniejszych miejsc pamięci na terenie ziemi gąbińskiej.

Mogiła 10-ciu Rozstrzelanych

Ważne miejsce pamięci stanowi mogiła 10-ciu rozstrzelanych. W podgąbińskim lesie przy Trakcie Grabskim (niedaleko znajduje się stadion miejski) w czerwcu 1941 roku spoczęli rozstrzelani mieszkańcy miasta i okolic. Niemcy zakopali ciała w zbiorowym grobie. Po zakończeniu okupacji lokalna społeczność przystąpiła do ekshumacji zwłok. Czynności te rozpoczęły się 27 kwietnia 1945 roku. Miejsce spoczynku pomordowanych zostało upamiętnione niewielkim krzyżem. Ciała spoczęły zaś na gąbińskiej nekropolii. Krzyż wraz z powstałym w późniejszym czasie małym nagrobkiem stoi do dziś.

Pomnik Głaz Marszałka Piłsudskiego

W parku miejskim przy gąbińskiej starówce znajduje się okazały pomnik-głaz Marszałka Piłsudskiego. Obiekt honoruje jednego z twórców polskiej niepodległości 1918 roku a także honorowego mieszkańca miasta Gąbin. Przy pomniku-głazie odbywają się liczne uroczystości okolicznościowe i patriotyczne.

Miejsce Pamięci Henryka Jóźwiaka ps. „Groźny”

Miejsce pamięci żołnierza ROAK „Rybitwa” Henryka Jóźwiaka to jedno z najmłodszych miejsc pamięci na ziemi gąbińskiej (znajduje się przy rondzie na drodze wojewódzkiej 577m biegnącej w kierunku Łącka). Drewniany krzyż oraz pamiątkowa tablica stanęły jesienią 2019 roku w miejscu potyczki oddziału „Groźnego” z funkcjonariuszami UB w 1946 roku. Podczas akcji w podgąbińskiej Golonce „Groźny” został śmiertelnie postrzelony. Potyczka ta miała wielki wpływ na dalszą działalność antykomunistycznego podziemia na ziemi gąbińskiej. Miejsce pamięci powstało z inicjatywy Stowarzyszenia Pro Patria oraz Samorządu Miasta i Gminy Gąbin.

Mogiła powstańców styczniowych w Gąbinie

Na gąbińskiej nekropolii znajduje się mogiła ze szczątkami 8 powstańców, walczących w powstaniu styczniowym. Polegli oni w walkach podczas nocnego ataku z 25 na 26 stycznia 1863 r. na dowodzony przez ppor. Iwanowa oddział pułku ołonieckiego. Pierwotna mogiła powstała w 1919 roku. Pochowano w niej również Aleksandra Rojewskiego i Edwarda Wierzbickiego poległych 11 listopada 1918 r. w Gąbinie, podczas rozbrajania wojsk niemieckich. Mogiła była w ostatnich latach poddana gruntownej renowacji.

Mogiła powstańców styczniowych w Dobrzykowie

Ziemia gąbińska i okoliczne miejscowości była świadkiem wielu zaciętych walk podczas powstania styczniowego. Największe bitwy miały miejsce pod Strzemesznem, Kunkami i Ciechomicami. Polegli w dwóch ostatnich bitwach spoczywają na dobrzykowskiej nekropolii. Ich mogiła, wyremontowana w ostatnich latach, jest ważnym miejscem podczas okolicznościowych uroczystości historycznych.

Mural w Gąbinie

Przy Alei Jana Pawła II w Gąbinie, naprzeciwko ratusza znajduje się historyczny mural, przedstawiający przedwojenną starówkę miejską z widokiem na wschodnią pierzeję rynku, ratusz oraz nieistniejące kamienice i neogotycki kościół. Dzieło, stworzone przez artystę Dawida Wojtalewicza ma na celu ukazanie ducha miasta, który zniknął wraz z zawirowaniami wojennymi w okresie II wojny światowej.

Mural w Dobrzykowie

W 79. rocznicę Bitwy pod Dobrzykowem, z inicjatywy Stowarzyszenia Pro Patria, powstał mural, upamiętniający żołnierzy września 1939 roku walczących z wojskami niemieckimi w okolicy Dobrzykowa, Ciechomic i Radziwia. Mural znajduje się w pobliżu dobrzykowskiej świątyni parafialnej. Dwunastometrowy, ręcznie malowany obraz przedstawia polskich żołnierzy z okresu walk kampanii wrześniowej 1939 roku.

WYDARZENIA HISTORYCZNE

W Mieście i Gminie Gąbin pamięć historyczna odgrywa bardzo ważny element życia społecznego. Lokalna społeczność oraz samorząd mocno angażują się w podtrzymywanie tradycji upamiętniania ważnych dla Narodu wydarzeń. Poniżej kalendarz obchodzonych uroczystości historycznych na terenie Miasta i Gminy Gąbin.

Rocznica wybuchu powstania styczniowego.

Obchodzona 22 stycznia na dobrzykowskim cmentarzu, ma na celu upamiętnienie bojowników, walczących o polską niepodległość w okresie powstania styczniowego. Działania zbrojne miały w tym okresie bardzo intensywny przebieg, zwłaszcza na ziemi gąbińskiej, czermińskiej i dobrzykowskiej.

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

1 marca w Dobrzykowie odbywają się uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Obchody połączone są z upamiętnieniem lokalnego bohatera antykomunistycznego podziemia Władysława Dubielaka, który za swoje działania został stracony w październiku 1955 roku.

Święto Narodowe Trzeciego Maja

W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, w Gąbinie, przy pomniku-głazie Marszałka Piłsudskiego, co roku odbywają się uroczystości okolicznościowe i występy artystyczne. Wydarzenie cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców, chcących oddać hołd nie tylko twórcom Konstytucji 3 Maja, ale wszystkim architektom polskiej niepodległości.

Rocznica śmierci Marszałka Piłsudskiego

Co roku, 12 maja pod pomnikiem-głazem Marszałka Piłsudskiego w Gąbinie odbywają się uroczystości okolicznościowe, upamiętniające śmierć twórcy polskiej niepodległości oraz Naczelnika Państwa i późniejszego męża stanu a także honorowego mieszkańca Gąbina – Józefa Piłsudskiego. Uroczystości organizowane są przez społeczność szkolną Szkoły Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Nowym Grabiu.

Rocznica bitew pod Kunkami i Ciechomicami

15 maja na dobrzykowskiej nekropolii odbywają się uroczystości poświęcone poległym powstańcom styczniowym. Walczący w bitwach pod Kunkami i Ciechomicami, zostali pochowani w Dobrzykowie. Idea pamięci o tych wydarzeniach łączy się w Dobrzykowie z dużym zaangażowaniem społecznym w propagowanie historii oraz podtrzymywanie wiedzy o dawnych dziejach ziemi gąbińskiej i dobrzykowskiej.

Rajd Pamięci Szlakiem 10-ciu straconych

W rocznicę rozstrzelania 10-ciu mieszkańców Gąbina i okolic Szkoła Podstawowa im im. Marii Kownackiej w Nowym Kamieniu organizuje pieszy rajd szlakiem 10-ciu straconych. Wydarzenie ma charakter patriotyczno-edukacyjny. Główne uroczystości odbywają się pod pomnikiem 10-ciu straconych w Gąbinie. Następnie ulicami miasta odbywa się marsz oraz gry terenowe, zwieńczone wspólnym spotkanie przy dawnej leśnej mogile 10-ciu straconych. Wydarzeniu towarzyszą pokazy historyczne oraz wykłady okolicznościowe.

Rocznica Wybuchu Powstania Warszawskiego

1 sierpnia w gąbińskiej świątyni parafialnej odbywają się uroczystości poświęcone poległym w walkach powstania warszawskiego. Wielu mieszkańców Gąbina i okolic brało udział w czynie zbrojnym powstania. Wielu też, przypłaciło to życiem. Wydarzeniom, upamiętniającym ten narodowy zryw, towarzyszą występy artystyczne i koncerty pieśni patriotycznych.

Rocznica Bitwy Warszawskiej 1920 roku

15 sierpnia mieszkańcy ziemi gąbińskiej uczestniczą w uroczystościach upamiętniających bitwę warszawską 1920 roku. Wydarzenie odbywa się przy pomniku-głazie Marszałka Piłsudskiego. Towarzyszą mu występy lokalnych artystów oraz młodzieży szkolnej.

Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej

1 września to dla mieszkańców Miasta i Gminy Gąbin data szczególna. Upamiętniając rocznicę wybuchu wojny, która tak mocno odbiła się na życiu lokalnej społeczności, organizowane są uroczystości na nekropoliach oraz składanie kwiatów w miejscach pamięci. Przygotowywane są również wystawy okolicznościowe – możliwe do obejrzenia w kamienicy Stary Rynek 6 w Gąbinie.

Rocznica Bitwy pod Dobrzykowskiej

Dobrzyków był w czasie kampanii wrześniowej świadkiem wielu zaciętych walk określanych mianem bitwy pod Dobrzykowem. Na lokalnym cmentarzu leży ponad 300 zabitych polskich żołnierzy. Co roku, 12 września odbywają się uroczystości, upamiętniające poległych. Wydarzenie ma miejsce na dobrzykowskiej nekropolii.

Narodowe Święto Niepodległości

Ważnym wydarzeniem historycznym są coroczne obchody Narodowego Święta Niepodległości. Wydarzenie to jest obchodzone na ziemi gąbińskiej na wielu płaszczyznach. Organizowany jest Bieg Niepodległości, skupiający środowiska sportowe z Miasta i Gminy Gąbin. W Wigilię święta, w hali sportowej w Gąbinie można z kolei posłuchać pieśni patriotycznych, prezentowanych w ramach Koncertu Muzyki Polskiej. Centralne obchody niepodległościowe odbywają się 11 listopada, przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Gąbinie przy ul. Płockiej.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami

ul. Stary Rynek 16, 09-530 Gąbin 24 267-41-50 24 277-12-56 urzad-sekretariat@gabin.pl

poniedziałek-wtorek-czwartek-piątek 7:30-15:30, środy od 9:00 do godziny 17:00

Formularz kontaktowy

Największe gąbińskie wydarzenia kulturalne

Dni Gąbina

Dni Gąbina

Więcej...

Więcej...
Pożegnanie lata w Gąbinie

Pożegnanie lata

Więcej...

Więcej...
Jarmarki Gąbińskie

Jarmark Gąbiński

Więcej...

Więcej...
Koncert Bożonarodzeniowy

Koncert Bożonarodzeniowy

Więcej...

Więcej...

Mapa gminy

Mapa gminy Gąbin

Galeria zdjęć

Zobacz galerię zdjęć miasta i gminy Gąbin

Kamery online

kamera: starówka Gąbin

Kamery online gminy Gąbin

Pogoda

Polecamy

  • Biuletyn Informacji Publicznej - Miasto i Gmina Gąbin
  • Mazowsze - serce Polski
  • Związek Powiatów Polskich
  • Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)
  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • OPTIS - Piotr Kunikowski
  • stow aktywni razem 245x100pix
  • Klub Sportowy Unia Czermno
  • Związek Gmin Regionu Płockiego
  • blekitni gabin 2
  • e-budownictwo - GUNB

Facebook miasta i gminy Gąbin

DNI GĄBINA 2023 - zapraszamy

Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych,
pragniemy złożyć najserdeczniejsze życzenia zdrowia,
radości oraz wszelkiej pomyślności.

Niech ten wyjątkowy czas  Zmartwychwstania Pańskiego będzie pełen
wiary, nadziei i miłości. Życzymy również wielu chwil spędzonych w rodzinnym gronie
oraz duchowej odnowy.

Burmistrz Miasta i Gminy Gąbin
Krzysztof Jadczak
wraz z Pracownikami Urzędu
Przewodniczący Rady
Miasta i Gminy Gąbin
Edward Wilgocki


Zamknij okienko